[CHI TIẾT] - HÚT THUỐC LÁ CÓ ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO TỚI BỆNH NHA CHU?

Vì sao hút thuốc lá tăng nguy cơ viêm nha chu?

Theo WHO ước tính hơn 1 tỷ ca viêm nha chu nghiêm trọng trên toàn cầu, trong đó tác nhân hút thuốc đóng vai trò quan trọng. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm nha chu vì nhiều lý do, chủ yếu liên quan đến tác động của các chất độc hại trong khói thuốc lên hệ miễn dịch và môi trường trong khoang miệng. Khói thuốc lá chứa hàng nghìn hóa chất độc hại, trong đó có nicotine và carbon monoxide,...

Những chất này làm suy giảm chức năng của các tế bào miễn dịch, đặc biệt là bạch cầu trung tính, vốn có nhiệm vụ chính là chống lại vi khuẩn gây viêm nha chu. Khi hệ miễn dịch bị suy yếu, cơ thể không thể chống lại sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn, khiến tình trạng viêm nhiễm ở nướu diễn ra mạnh hơn và nhanh chóng lan rộng.

Các chất độc trong thuốc lá cản trở khả năng tự phục hồi của cơ thể, làm chậm quá trình lành vết thương sau khi điều trị nha chu hoặc sau các phẫu thuật răng miệng khác. Điều này làm giảm hiệu quả điều trị và tăng nguy cơ tái phát bệnh.

Vì vậy, Cô chú, Anh Chị có thể thấy mối liên hệ giữa thuốc lá và viêm nha chu là vô cùng chặt chẽ. Hút thuốc lá không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp mà còn làm suy yếu khả năng tự bảo vệ của cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công và gây bệnh.

Tác động sinh học và lâm sàng của thuốc lá đến mô nha chu

Khác với những tác động trực tiếp như làm ố vàng răng hay hôi miệng, ảnh hưởng của thuốc lá đến mô nha chu diễn ra một cách thầm lặng nhưng lại mang tính hủy hoại. Khói thuốc không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn làm cho tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, khó điều trị hơn. Những thay đổi sinh học sâu bên trong cơ thể được thể hiện ra bên ngoài bằng các dấu hiệu và hậu quả rõ ràng trên lâm sàng.

• Bệnh tiến triển âm thầm: Do tác dụng co mạch của nicotine, người hút thuốc lá thường có nướu ít bị đỏ, sưng và chảy máu hơn so với người không hút thuốc khi mắc bệnh nha chu. Điều này khiến các triệu chứng lâm sàng bị che lấp, làm người bệnh chủ quan và không đi khám sớm. Kết quả là bệnh tiến triển âm thầm, gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc nâng đỡ răng.

• Mức độ mất bám dính nặng hơn: Bệnh nha chu ở người hút thuốc thường nghiêm trọng hơn, với tình trạng tách rời của nướu khỏi răng và hình thành túi nha chu sâu hơn. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ, làm cho tình trạng bệnh khó kiểm soát.

• Tiêu xương ổ răng nhanh chóng: Tình trạng mất xương ổ răng ở người hút thuốc diễn ra nhanh chóng và lan rộng hơn. Điều này khiến răng bị lung lay sớm và tăng nguy cơ mất răng.

• Hiệu quả điều trị kém: Hút thuốc lá làm giảm đáng kể hiệu quả của cả điều trị nha chu không phẫu thuật (lấy cao răng, nạo túi,...) và phẫu thuật. Quá trình lành thương sau điều trị kém, nguy cơ nhiễm trùng cao và tái phát bệnh là những vấn đề thường gặp ở người hút thuốc.

• Tăng nguy cơ thất bại khi cấy ghép Implant: Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra sự thất bại của cấy ghép Implant, do nó ảnh hưởng xấu đến quá trình tích hợp xương và làm tăng nguy cơ viêm quanh Implant.

Cơ chế sinh học gây hại cho nha chu khi hút thuốc lá

Hút thuốc lá gây hại cho mô nha chu thông qua một loạt các cơ chế sinh học phức tạp, ảnh hưởng đến cả hệ thống miễn dịch và môi trường vi khuẩn trong khoang miệng. Dưới đây là các cơ chế sinh học chính:

Thay đổi hệ vi sinh vật (Microbiome) trong khoang miệng

Khói thuốc lá làm thay đổi cân bằng vi khuẩn trong miệng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn yếm khí gây bệnh nha chu, đặc biệt là các chủng vi khuẩn như Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia, và Treponema denticola,... Các chủng vi khuẩn này có khả năng phá hủy mô nha chu rất cao. Các chất độc trong thuốc lá ức chế sự phát triển của một số vi khuẩn có lợi, làm giảm khả năng kiểm soát tự nhiên của cơ thể đối với mảng bám vi khuẩn.

Tác động lên hệ thống miễn dịch của cơ thể

Suy giảm chức năng của tế bào bạch cầu đặc biệt là bạch cầu trung tính là tế bào miễn dịch quan trọng nhất trong việc chống lại vi khuẩn gây bệnh nha chu. Hút thuốc làm giảm khả năng di chuyển (hóa ứng động) và thực bào của các tế bào này. Điều này khiến bạch cầu trung tính giảm khả năng di chuyển đến vị trí nhiễm trùng một cách hiệu quả để tiêu diệt vi khuẩn, dẫn đến sự phát triển không kiểm soát của mầm bệnh.

Hút thuốc làm thay đổi việc sản xuất các cytokine (chất truyền tin của hệ miễn dịch). Nó tăng cường sản xuất các cytokine gây viêm như IL-1β, IL-6, TNF-α, và prostaglandin E2, vốn là những chất phá hủy xương và mô. Đồng thời, nó làm giảm sản xuất các cytokine chống viêm. Sự mất cân bằng này làm cho quá trình viêm nha chu trở nên nghiêm trọng và phá hủy hơn.

Tác động lên mạch máu và lưu lượng máu

Nicotine có tác dụng co thắt mạch máu, việc này làm giảm lưu lượng máu, oxy và các chất dinh dưỡng đến mô nướu. Sự thiếu hụt này làm suy yếu khả năng tự phục hồi của mô và cản trở việc vận chuyển các tế bào miễn dịch và kháng sinh đến vị trí nhiễm trùng. Việc hút thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phẫu thuật cấy ghép implant theo nhiều cách:

• Làm giảm lưu thông máu: Nicotine trong thuốc lá khiến các mạch máu bị co lại, làm giảm lượng máu lưu thông đến vùng phẫu thuật. Điều này làm cản trở quá trình cung cấp dưỡng chất và oxy cần thiết cho việc lành thương.

• Thiếu oxy đến các mô: Khí carbon monoxide (CO) trong khói thuốc chiếm chỗ của oxy trong máu, bám chặt vào hemoglobin (phân tử vận chuyển oxy). Hậu quả là các mô trong cơ thể, bao gồm cả mô nướu và xương, luôn trong tình trạng thiếu oxy, gây cản trở nghiêm trọng cho việc phục hồi.

• Suy yếu hệ miễn dịch: Hút thuốc làm suy giảm chức năng của bạch cầu đa nhân trung tính, tế bào quan trọng của hệ miễn dịch. Điều này làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn, tăng nguy cơ nhiễm trùng tại vị trí cấy ghép.

• Làm chậm quá trình lành thương: Thuốc lá ức chế hoạt động của đại thực bào và nguyên bào sợi, các tế bào cần thiết cho việc tái tạo mô liên kết và sản xuất collagen. Điều này khiến vết thương lâu lành và ảnh hưởng đến sự tích hợp của trụ implant vào xương hàm.

Tác động lên quá trình chuyển hóa xương

Khói thuốc lá kích thích hoạt động của các tế bào hủy xương (hủy cốt bào), vốn có nhiệm vụ phá hủy xương cũ. Đồng thời, nó ức chế hoạt động của các tế bào tạo xương (tạo cốt bào). Sự mất cân bằng này làm cho quá trình tiêu xương ổ răng diễn ra nhanh chóng, khiến răng bị lung lay và rụng sớm.

Giảm khả năng tích hợp xương (Osseointegration): Cơ chế này đặc biệt quan trọng trong điều trị cấy ghép Implant. Hút thuốc làm giảm khả năng xương tích hợp với trụ Implant do tác động trực tiếp lên các tế bào xương và làm giảm lưu lượng máu. Đây là lý do tại sao hút thuốc là một yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra sự thất bại của cấy ghép Implant.

Triệu chứng lâm sàng ở người hút thuốc

Do cơ chế sinh học đặc thù, các triệu chứng lâm sàng của bệnh nha chu ở người hút thuốc có những điểm khác biệt đáng kể so với người không hút thuốc. Những khác biệt này có thể khiến bệnh nha chu trở nên khó phát hiện ở giai đoạn đầu và thường được chẩn đoán khi đã ở mức độ nặng. Dưới đây là các triệu chứng lâm sàng ở người hút thuốc lá:

Nướu thay đổi màu do thiểu dưỡng

Đây là triệu chứng quan trọng và dễ nhầm lẫn nhất. Nicotine trong thuốc lá làm co mạch máu, giảm đáng kể lưu lượng máu đến nướu. Nướu của người hút thuốc thường có màu hồng nhạt, trông có vẻ khỏe mạnh và ít khi chảy máu, ngay cả khi nạo túi nha chu hoặc đánh răng. Điều này trái ngược hoàn toàn với người không hút thuốc, chảy máu nướu là một dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh viêm nha chu.

Triệu chứng này khiến người hút thuốc chủ quan, không nhận ra tình trạng viêm nhiễm đang diễn ra âm thầm bên dưới và chỉ đi khám khi bệnh đã tiến triển nặng, gây mất bám dính và tiêu xương.

Tăng mức độ và tốc độ mất bám dính của nướu vào răng

Mặc dù nướu trông có vẻ bình thường, nhưng khi khám lâm sàng sẽ phát hiện tình trạng mất bám dính lâm sàng của nướu (mất chỗ neo giữ của dây chằng nha chu) và túi nha chu sâu hơn nhiều so với người không hút thuốc ở cùng độ tuổi. Người hút thuốc lá có tốc độ mất bám dính nướu nhanh gấp 2–3 lần so với người không hút thuốc

Việc suy giảm hệ miễn dịch, sự tăng trưởng của vi khuẩn gây bệnh và quá trình tiêu xương nhanh chóng ở người hút thuốc khiến cho quá trình phá hủy mô nha chu diễn ra nhanh hơn.

Tăng mức độ tiêu xương

Người hút thuốc thường có tình trạng tiêu xương ổ răng nghiêm trọng và lan rộng hơn. Trên phim X-quang có thể thấy rõ sự mất xương nâng đỡ răng đáng kể. Tình trạng này dẫn đến răng bị lung lay sớm và cuối cùng là rụng răng. Việc mất xương cũng gây khó khăn cho việc phục hình răng sau này, bao gồm cả cấy ghép Implant.

Vôi răng nhiều và nhanh tái phát

Người hút thuốc thường có xu hướng tích tụ mảng bám và vôi răng nhiều hơn, đặc biệt là ở mặt trong của các răng cửa dưới và các răng hàm trên. Hút thuốc lá làm thay đổi thành phần của nước bọt và môi trường khoang miệng, thúc đẩy quá trình khoáng hóa mảng bám, tạo thành vôi răng cứng và khó loại bỏ.

Hôi miệng

Mùi hôi miệng đặc trưng ở người hút thuốc thường do hai nguyên nhân chính. Thứ nhất là mùi khói thuốc bám vào răng, nướu và lưỡi. Thứ hai là sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn kỵ khí gây bệnh nha chu, vốn tạo ra các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi gây mùi khó chịu.

Giảm khả năng lành thương sau điều trị

Sau khi thực hiện các thủ thuật nha khoa như cạo vôi răng, nạo túi nha chu hoặc phẫu thuật, quá trình lành thương ở người hút thuốc thường diễn ra chậm hơn và kém hiệu quả hơn. Nguy cơ tái nhiễm trùng và tái phát bệnh cao hơn, làm giảm hiệu quả lâu dài của các biện pháp điều trị.

Biến chứng nha chu nếu hút thuốc liên tục trong thời gian dài

Hút thuốc liên tục trong thời gian dài sẽ làm trầm trọng thêm bệnh nha chu, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm và khó hồi phục. Những biến chứng này không chỉ giới hạn ở răng miệng mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân.

Mất răng hàng loạt

Đây là biến chứng nghiêm trọng và dễ nhận thấy nhất. Hút thuốc làm tăng tốc độ phá hủy xương ổ răng và dây chằng nha chu, khiến răng mất đi cấu trúc nâng đỡ. Dần dần, răng trở nên lung lay và rụng, dẫn đến tình trạng mất răng hàng loạt. Điều này ảnh hưởng nặng nề đến khả năng ăn nhai, thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Viêm nha chu trơ với điều trị

Ở những người hút thuốc, bệnh nha chu thường khó điều trị hơn nhiều. Dù đã được cạo vôi răng, nạo túi nha chu hay phẫu thuật, khả năng hồi phục của mô nha chu vẫn rất kém do lưu lượng máu giảm và hệ miễn dịch bị suy yếu. Tình trạng viêm có thể tái phát nhanh chóng, khiến các biện pháp điều trị trở nên vô hiệu.

Thất bại khi cấy ghép Implant

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến thất bại của việc cấy ghép Implant. Các chất độc trong thuốc lá cản trở quá trình tích hợp xương làm tăng nguy cơ viêm quanh Implant (nhiễm trùng mô xung quanh Implant). Điều này có thể khiến trụ Implant bị lung lay và phải tháo bỏ.

Hôi miệng mãn tính

Việc hút thuốc liên tục làm tăng sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí gây bệnh nha chu, sản sinh ra các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi, gây mùi hôi khó chịu. Mùi hôi này không chỉ đến từ khói thuốc mà còn từ chính quá trình phân hủy mô nha chu. Tình trạng hôi miệng trở nên dai dẳng và khó điều trị dứt điểm nếu người bệnh vẫn tiếp tục hút thuốc.

Tăng nguy cơ mắc các bệnh toàn thân

Bệnh nha chu mãn tính do hút thuốc lá có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh toàn thân như:

• Bệnh tim mạch: Vi khuẩn và các chất gây viêm từ nướu có thể đi vào máu, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, đau tim và đột quỵ.

• Tiểu đường: Viêm nha chu làm cho việc kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường trở nên khó khăn hơn. Ngược lại, bệnh tiểu đường cũng làm trầm trọng thêm bệnh nha chu.

• Các bệnh hô hấp: Hút thuốc lá gây hại cho phổi, và sự kết hợp của vi khuẩn nha chu có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi và làm trầm trọng các bệnh phổi mãn tính khác.

Nếu không từ bỏ thói quen hút thuốc, người bệnh sẽ phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng, từ việc mất răng vĩnh viễn cho đến việc suy giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khác.

Người có thói quen hút thuốc lá muốn trồng răng implant cần làm gì?

Để có thể trồng răng Implant một cách an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, người hút thuốc lá cần quan tâm đến sức khỏe của mình nhiều hơn bằng cách:

Thăm khám và tư vấn với bác sĩ

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là phải thẳng thắn chia sẻ về thói quen hút thuốc với bác sĩ nha khoa. Bác sĩ sẽ đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng của thuốc lá đến sức khỏe răng miệng của Cô Chú, Anh Chị bao gồm tình trạng viêm nha chu, mức độ tiêu xương và vệ sinh răng miệng hiện tại.

Bác sĩ sẽ khám tổng thể khoang miệng, chụp X-quang hoặc CT-scan để đánh giá mật độ và thể tích xương hàm, cũng như xác định các vấn đề nha chu khác nếu có. Bên cạnh đó, Bác sĩ sẽ giải thích cụ thể những rủi ro khi cấy ghép Implant ở người hút thuốc, bao gồm nguy cơ thất bại cao, quá trình lành thương chậm và nguy cơ viêm quanh Implant.

Cai thuốc lá trước và sau phẫu thuật

Đây là yêu cầu bắt buộc và quan trọng nhất để tăng tỷ lệ thành công của Implant. Trước phẫu thuật Cô Chú, Anh Chị cần cai thuốc lá ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật. Việc này giúp giảm nồng độ nicotine và carbon monoxide trong máu, cải thiện lưu lượng máu đến mô nướu và xương hàm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đặt trụ Implant.

Sau phẫu thuật cần phải tiếp tục cai thuốc lá trong ít nhất 2-3 tháng sau phẫu thuật, hoặc tốt nhất là vĩnh viễn. Giai đoạn này rất quan trọng để trụ Implant tích hợp với xương hàm (quá trình tích hợp xương). Hút thuốc có thể phá vỡ quá trình này, gây lung lay và thất bại Implant.

Điều trị triệt để các bệnh lý răng miệng

Trước khi tiến hành cấy ghép Implant, tất cả các bệnh lý răng miệng hiện có cần phải được điều trị dứt điểm. Hút thuốc lá thường đi kèm với bệnh viêm nha chu. Bác sĩ sẽ thực hiện cạo vôi răng, nạo túi nha chu hoặc các thủ thuật khác để kiểm soát hoàn toàn tình trạng viêm nhiễm.

Cô Chú, Anh Chị duy trì một chế độ vệ sinh răng miệng thật tốt, bao gồm đánh răng đúng cách, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám vi khuẩn.

Bổ sung xương nếu cần thiết

Nếu quá trình hút thuốc lá đã gây tiêu xương hàm đáng kể có thể cần thực hiện phẫu thuật ghép xương trước khi đặt trụ Implant. Đây là một thủ thuật phức tạp hơn, đòi hỏi thêm thời gian để xương mới tích hợp và đủ điều kiện để cấy ghép.

Tuân thủ lịch tái khám và vệ sinh nghiêm ngặt

Sau khi cấy ghép, việc tái khám định kỳ là rất quan trọng để bác sĩ theo dõi quá trình lành thương và tích hợp xương.

• Kiểm tra định kỳ: Cô Chú, Anh Chị cần tuân thủ lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra Implant và các mô xung quanh.

• Vệ sinh thường xuyên: Lấy cao răng và vệ sinh răng miệng thường xuyên 6 tháng/lần là điều cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ viêm quanh Implant.

Qua bài viết trên, Cô Chú, Anh Chị có thể thấy mối liên hệ giữa thuốc lá và bệnh nha chu không chỉ dừng lại ở bề mặt mà là một chuỗi tác động sinh học làm thay đổi toàn bộ môi trường và phản ứng của mô nha chu. Hút thuốc lá không chỉ là yếu tố khởi phát mà còn là "chất xúc tác" đẩy nhanh quá trình hủy hoại, khiến bệnh nha chu ở người hút thuốc diễn ra âm thầm nhưng lại vô cùng nguy hiểm.

Thông tin liên hệ Nha khoa Dr. Care

Nha khoa chuyên sâu

Trồng răng Implant

Dành riêng cho Cô Chú trung niên tại Việt Nam

Hiện nay, Dr. Care - Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa giúp khách hàng phục hồi mất răng hiệu quả và an toàn đáp ứng 3 tiêu chí: Phục hồi khả năng ăn nhai, hoàn thiện thẩm mỹ và đảm bảo sử dụng lâu bền.

Đến nha khoa, Khách hàng được Đội ngũ Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm tư vấn tận tâm, cặn kẽ về tình trạng răng miệng. tình trạng mất răng. Bác sĩ sau khi thăm khám kỹ càng sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, tiết kiệm và an toàn.

Không chỉ có thế mạnh về chất lượng điều trị, Dr. Care còn không ngừng cập nhật trang thiết bị hiện đại và công nghệ điều trị tối tân hỗ trợ chẩn đoán chuẩn xác, rút ngắn thời gian điều trị, nha khoa với "Liệu pháp trồng răng không đau" cho Khách hàng trải nghiệm trồng răng êm ái, thoải mái như đi spa.

Đặt hẹn với Dr. Care - Implant Clinic để thăm khám, tư vấn và điều trị. Tại đây

Gọi để nhận báo giá 24/7: 0909 478 910