Nguyên nhân nào gây ra bệnh sâu răng

Sâu răng xảy ra khi mảng bám – một lớp màng dính của vi khuẩn Streptococcus mutans hình thành trên bề mặt răng, do tiêu thụ thực phẩm và đồ uống nhiều đường, tinh bột mà không vệ sinh răng miệng kỹ. Chúng sẽ chuyển hóa đường trong thực phẩm để tạo thành axit rồi tấn công và làm mòn men răng, dẫn đến việc sâu răng. Nếu không được điều trị, sâu răng có thể tiến triển đến phần bên trong của răng (tủy) chứa dây thần kinh và mạch máu. Khiến tủy bị sưng và kích ứng lên gây đau, nhiễm trùng và đôi khi mất răng.

Một loại vi khuẩn quan trọng khác liên quan đến sâu răng là Lactobacillus. Trong khi Streptococcus mutans chủ yếu tham gia vào quá trình khởi phát sâu răng, thì Lactobacillus tham gia nhiều hơn vào quá trình tiến triển của sâu răng sau khi chúng đã hình thành.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh sâu răng — Sâu răng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi

Các loại vi khuẩn sâu răng nào gây ra bệnh răng miệng?

Tính tới thời điểm hiện tại, các nhà khoa học đã xác định được 4 loại vi khuẩn chính gây sâu răng bao gồm: Streptococcus mutans, Lactobacillus, Actinomyces và Candida Albicans.

Vi khuẩn sâu răng Streptococcus-mutans

Streptococcus mutans là loại vi khuẩn chính gây sâu răng, hình thành tự nhiên trong miệng và có thể tích tụ trên bề mặt răng ở mọi lứa tuổi. Nó có khả năng tạo glucans ngoại bào từ sucrose và lên men carbohydrat tạo axit, làm pH trong khoang miệng giảm xuống dưới 5. Việc này sẽ dẫn đến quá trình khử khoáng trên bề mặt răng và làm ăn mòn các mô cứng của răng. Những bằng chứng về tác động của Streptococcus mutans với sâu răng bao gồm:

Vi khuẩn được phân lập từ bề mặt răng trước khi hình thành sâu răng.
S.mutans có khả năng tạo polysaccharide ngoại bào từ sucrose giúp vi khuẩn kết dính với nhau và bám vào răng.
Có khả năng tạo axit ở pH thấp.
Chuyển hóa nhanh đường thành axit lactic và axit hữu cơ khác, làm mất khoáng chất trên bề mặt răng. Kết quả là làm tan rã lớp phủ của răng và hòa tan phân tử Canxi tạo thành một lỗ.

Xem thêm: Trồng răng Implant bao nhiêu tiền 1 cái?

Các loại vi khuẩn sâu răng nào gây ra bệnh răng miệng? — Streptococcus mutans là loại vi khuẩn chính gây sâu răng

Vi khuẩn sâu răng Lactobacilli

Lactobacilli là loại vi khuẩn sống hoại sinh ở thực vật và sản phẩm của động vật như sữa. Chúng có thể dung nạp môi trường acid và liên quan đến quá trình gây sâu răng. Lactobacilli khu trú trong khoang miệng nhưng chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Tương tự Streptococcus mutans, nó cũng có khả năng lên men carbohydrate để tạo thành axit.

Hiện nay có khá nhiều mâu thuẫn chưa giải thích được trong việc khẳng định Lactobacilli là vi khuẩn trực tiếp dẫn đến sâu răng. Theo các nghiên cứu mới đây, mức độ bám có tương quan tỉ lệ thuận với sự phát triển của Lactobacilli. Đặc biệt, vi khuẩn này còn được tìm thấy ở khu vực răng sâu. Tuy nhiên vì số lượng nhỏ so với các vi khuẩn tiết axit khác nên nó không phải vi khuẩn chính gây sâu răng. Trong 35 năm qua, Lactobacilli vẫn được chấp nhận là nguyên nhân gây sâu răng nguyên phát hoặc thứ phát.

Vi khuẩn sâu răng Actinomyces

Actinomyces là loại vi khuẩn kỵ khí được tìm thấy ở răng, nướu và đại tràng. Nó gây bệnh bằng cách tấn công vào các tổn thương hở trên da hoặc niêm mạc và xâm nhập vào trong cơ thể. Ở khoang miệng, các bệnh do Actinomyces gây nên đều qua con đường như do bệnh nha chu hay răng bị vỡ,...Lúc này, Actinomyces sẽ xâm nhập vào bên trong răng và gây sâu. Rất ít trường hợp vi khuẩn này là nguyên nhân chính gây sâu răng.

Candida Albicans

Candida Albicans là loại nấm phổ biến được tìm thấy trong miệng của khoảng 40% người bình thường và 75% người mang hàm giả. Nhiều nghiên cứu có chỉ ra rằng, Candida Albicans có khả năng sản xuất axit hữu cơ và tiết enzym tiêu hủy collagen của ngà răng. Từ đó, không những làm mất khoáng mô răng mà còn phá hủy cấu trúc của ngà răng.

Cơ chế gây bệnh của vi khuẩn sâu răng

Vi khuẩn sâu răng có cơ chế gây bệnh phức tạp và ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau như:

Hình thành mảng bám răng

Sau khi ăn quá nhiều thực phẩm chứa đường và tinh bột nhưng không vệ sinh răng miệng kỹ, vi khuẩn sẽ nhanh chóng tấn công và hình thành mảng bám nhờ vào quá trình tự sản xuất polysaccharide từ đường trong thức ăn. Mảng bám trên răng cứng lại tại phần trên hoặc dưới viền nướu và thành cao răng. Lớp vôi này không chỉ khó đánh tan mà còn là môi trường tốt để vi khuẩn duy trì và phát triển trên bề mặt răng.

Cơ chế gây bệnh của vi khuẩn sâu răng — Vi khuẩn sâu răng có cơ chế gây bệnh phức tạp

Chuyển hóa đường và sản xuất axit

Vi khuẩn sẽ lên men các loại đường trong thức ăn và sản xuất axit lactic. Axit này sẽ làm giảm pH trong miệng giảm xuống, đặc biệt là các mảng bám trên bề mặt răng có độ pH giảm đáng kể.

Khử khoáng men răng

Sau khi axit lactic làm hạ mức pH xuống trung bình, sẽ gây ra quá trình khử khoáng, nghĩa là làm mất khoáng chất của men răng. Men răng bị khử khoáng dẫn yếu đi và dễ tổn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho sâu răng hình thành.

Tiến triển của sâu răng

Khi quá trình khử khoáng vẫn tiếp tục mà không kịp thời ngăn chặn, sự xói mòn này sẽ tạo ra các lỗ nhỏ trên men răng – giai đoạn đầu của sâu răng. Các đốm trên răng sẽ bắt đầu chuyển sang màu nâu sẫm. Khi các vùng men răng bị mòn đi, vi khuẩn và axit có thể tiếp cận lớp tiếp theo của răng, được gọi là ngà răng. Lớp này mềm hơn men răng và ít có khả năng chống lại axit, khiến răng người bệnh dễ nhạy cảm hơn bình thường. Thậm chí, vi khuẩn có thể tấn công đến phần bên trong của răng (tủy) chứa dây thần kinh và mạch máu. Khiến tủy bị sưng và kích ứng lên, đồng thời dây thần kinh bị chèn ép, gây đau nhiễm trùng và đôi khi mất răng.

Một số yếu tố khác

Ngoài những yếu tố được nêu ra ở trên, vi khuẩn sâu răng còn phụ thuộc vào:

Vệ sinh răng miệng kém, không đánh răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên khiến mảng bám tích tụ và cứng lại.
Tiêu thụ thực phẩm có nhiều đường và axit có thể thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn sản sinh ra axit có hại, tấn công men răng.
Môi trường có nồng độ Fluoride thấp và axit cao. Bởi fluor có thể giúp ngăn ngừa và đảo ngược các dấu hiệu sớm của sâu răng.
Sâu răng thường xảy ra nhất ở răng hàm. Những chiếc răng này có nhiều rãnh, hố và chân răng có thể tích tụ các hạt thức ăn. Đó là lý do tại sao chúng khó vệ sinh hơn so với răng cửa.
Khô miệng là do thiếu nước bọt. Nước bọt giúp ngăn ngừa sâu răng bằng cách rửa trôi thức ăn và mảng bám trên răng. Các chất có trong nước bọt cũng giúp chống lại axit do vi khuẩn tạo ra. Một số loại thuốc hay tình trạng bệnh lý, xạ trị ở đầu hoặc cổ có thể làm tăng nguy cơ sâu răng bằng cách giảm sản xuất nước bọt.
Qua nhiều năm, trám răng có thể yếu đi, bắt đầu bị hỏng hoặc có các cạnh thô. Điều này khiến mảng bám tích tụ dễ dàng hơn và khó loại bỏ.
Ợ nóng là một triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), khiến axit dạ dày trào ngược lên miệng. Điều này có thể làm mòn men răng và lộ ngà răng với vi khuẩn, gây sâu răng.
Chán ăn và ăn vô độ có thể dẫn đến tình trạng mòn và sâu răng. Axit dạ dày từ việc nôn mửa liên tục sẽ tràn qua răng và bắt đầu ăn mòn men răng. Rối loạn ăn uống cũng có thể cản trở quá trình sản xuất nước bọt.

Mức độ ảnh hưởng đến cơ thể do vi khuẩn sâu răng gây ra

Vi khuẩn sâu răng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe ở nhiều mức độ và có thể gây ra các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Vi khuẩn sâu răng gây ảnh hưởng đến cơ thể ra sao?

Vi khuẩn sâu răng phát triển gây nên nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng. Cấu trúc răng bị phá hủy gây đau nhức nhiễm trùng và nếu không điều trị sớm sẽ gây mất răng. Ngoài ra, còn gây viêm nướu, nướu sưng đỏ, chảy máu dẫn tới hôi miệng và mất răng. Đối với sức khỏe toàn thân, những vi khuẩn gây sâu răng còn góp phần tiến triển bệnh tim mạch. Với người bị tiểu đường, vi khuẩn có thể làm tăng mức đường huyết, khó kiểm soát bệnh hơn. Phụ nữ mang thai bị viêm nha chu do vi khuẩn này có nguy cơ cao sinh non hoặc sinh con nhẹ cân.

Bên cạnh đó, vi khuẩn sâu răng còn gây đau đớn và khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt và ăn uống hàng ngày. Mất răng hay sâu răng nặng cũng khiến người bệnh mất dần tự tin trong giao tiếp và hạn chế các mối quan hệ xung quanh.

Mức độ ảnh hưởng đến cơ thể do vi khuẩn sâu răng gây ra — Sâu răng gây đau nhức khó chịu

Vi khuẩn sâu răng gây nguy hiểm đến tính mạng như thế nào?

Khi sâu răng không được điều trị sớm hoặc điều trị sai cách, khiến tình trạng ngày càng nặng hơn thì nguy cơ cao sẽ bị viêm tủy rồi hoại tử tủy. Khu vực bị hoại tử dần mở rộng, làm cho vùng hàm mặt bị nhiễm trùng. Điều này có thể dẫn tới nhiễm trùng ở các cơ quan khác như nhiễm trùng máu và viêm phổi, rất nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, khi thấy xuất hiện dấu hiệu sâu răng, Cô Chú, Anh Chị cần chủ động thăm khám và điều trị sớm. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc kháng sinh nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Vi khuẩn sâu răng gây mất răng

Đây là hậu quả cuối cùng của sâu răng nếu không được điều trị sớm. Khi sâu răng tiến triển, nó sẽ phá hủy cấu trúc răng, làm răng yếu đi và dễ bị gãy vỡ.

Các bệnh lý đến từ vi khuẩn sâu răng

Dưới đây là những bệnh lý có liên quan đến vi khuẩn sâu răng như:

Sâu răng: Đây là căn bệnh khởi đầu, do vi khuẩn trong mảng bám sản sinh axit, ăn mòn men răng và tạo thành lỗ sâu.
Bệnh nha chu: Bệnh viêm nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng đến nướu, xương ổ răng và các mô nâng đỡ răng. Vi khuẩn từ sâu răng có thể góp phần vào quá trình viêm nhiễm này.
Viêm tủy răng: Khi sâu răng tiến triển vào tủy (phần bên trong răng chứa mạch máu và dây thần kinh), gây viêm nhiễm, đau nhức dữ dội.
Viêm nướu: Mặc dù không trực tiếp gây ra bởi sâu răng, nhưng vi khuẩn từ sâu răng có thể lan sang nướu, gây sưng, đỏ và chảy máu nướu.
Áp xe răng: Viêm nhiễm từ tủy răng lan ra các mô xung quanh, hình thành ổ mủ nhiễm trùng gây đau.
Nhiễm trùng toàn thân: Vi khuẩn gây sâu răng có thể xâm nhập vào máu, gây ra các nhiễm trùng ở các bộ phận khác của cơ thể như tim, thận, khớp.
Bệnh tim mạch: Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa bệnh nha chu và các bệnh tim mạch. Vi khuẩn từ miệng có thể xâm nhập vào mạch máu, góp phần hình thành mảng bám động mạch.
Viêm xoang hàm trên: Vi khuẩn từ ổ áp xe răng có thể lan lên xoang hàm trên, gây viêm.
Đái tháo đường: Người bệnh tiểu đường có hệ miễn dịch kém, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả bệnh nha chu.
Biến chứng thai kỳ: Nhiễm trùng răng miệng ở phụ nữ mang thai có thể tăng nguy cơ sinh non, trẻ nhẹ cân.

Quá trình vi khuẩn tàn phá răng diễn ra như thế nào?

Theo các chuyên gia y tế, sâu răng được chia làm 3 mức độ và 5 giai đoạn cụ thể để có thể đưa ra liệu pháp điều trị cho từng trường hợp.

5 giai đoạn sâu răng

Giai đoạn 1 – Khử khoáng

Khi răng tiếp xúc với lượng axit đáng kể do vi khuẩn từ mảng bám tạo ra, men răng dần mất đi các khoáng chất. Men răng là phần mô cứng trong suốt được tạo nên từ khoáng chất, nó giống như lớp bảo vệ răng khỏe tác nhân gây hại bên ngoài. Nếu tình trạng này kéo dài, bề mặt răng sẽ xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên răng, đây là dấu hiệu ban đầu của sâu răng.

Giai đoạn 2 – Sâu men răng

Nếu để men răng tiếp tục bị phá vỡ, các đốm trắng do mất khoáng chất sẽ chuyển sang màu nâu, điều này cho thấy tình trạng mất khoáng chất và men răng thậm chí còn nhiều hơn. Giai đoạn 2 của sâu răng khiến người bệnh có nguy cơ bị sâu răng cao hơn nhiều do men răng yếu.

Giai đoạn 3 – Sâu ngà răng

Bên dưới men răng là một mô gọi là ngà răng. Khi men răng bị mòn mà không được trám kịp thời, nó sẽ làm ngà răng bị sâu. Vì ngà răng mềm hơn men răng nên nó cũng sẽ nhạy cảm hơn nhiều. Lúc này lỗ sâu càng nặng và gây đau đớn bởi nó chứa các ống dẫn đến dây thần kinh của răng, đặc biệt khó chịu khi ăn đồ nóng hoặc lạnh.

Giai đoạn 4 – Tổn thương tủy

Đây là giai đoạn sâu răng nguy hiểm nhất, vi khuẩn sâu răng bắt đầu ăn sâu vào răng và di chuyển đến tủy, làm tủy bị tổn thương và sưng to, gây đau nhức. Tổn thương tủy ban đầu có thể được điều trị và phục hồi, nhưng tổn thương ở giai đoạn sau có thể cần phải điều trị tủy hoặc nhổ răng.

Giai đoạn 5 – Áp xe

Khi tủy bị tổn thương nặng, vi khuẩn có thể lan rộng và sinh sôi bên trong răng gần mạch máu và dây thần kinh. Điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm và áp xe. Áp xe răng gây ra cơn đau dữ dội có thể lan vào hàm và cần được điều trị ngay lập tức bằng thuốc kháng sinh và nhổ răng.

Quá trình vi khuẩn tàn phá răng diễn ra như thế nào? — Quá trình vi khuẩn tàn phá răng trải qua nhiều giai đoạn

3 mức độ sâu răng

Mức độ 1: Sâu răng nhẹ

Sâu răng ở giai đoạn đầu dễ nhận thấy, đó là sự xuất hiện của những vệt trắng đục hoặc đốm đen nâu trên răng. Thời điểm này, các giai đoạn đau nhức khó chịu thường không rõ nên bệnh nhân rất dễ chủ quan.

Mức độ 2: Sâu răng ăn vào tủy

Vi khuẩn bắt đầu xâm nhập vào tủy răng và phá hủy cấu trúc men răng. Bệnh nhân sẽ cảm thấy rất đau nhức và ê buốt răng khi ăn nhai, đặc biệt là đồ nóng, lạnh.

Mức độ 3: Sâu răng đến tủy

Đây là mức độ được cảnh báo là nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng. Lúc này bệnh nhân sẽ cảm thấy sự đau nhức rõ rệt và đau âm ỉ về đêm. Vi khuẩn ăn sâu vào chân răng và hình thành nên ổ viêm, dẫn tới viêm tủy. Đây cũng là nguyên nhân chính gây áp xe răng và sâu toàn hàm.

Làm thế nào để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn sâu răng

Để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn sâu răng, Cô Chú, Anh Chị có thể tham khảo một số cách sau đây:

Nên đánh răng ít nhất hai lần một ngày sau mỗi bữa ăn, sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride. Để làm sạch kẽ răng, hãy dùng chỉ nha khoa hoặc sử dụng chất làm sạch kẽ răng để tiếp cận tới những vùng mà bàn chải đánh răng không thể chạm tới.
Thường xuyên súc miệng bằng nước có chứa fluoride hoặc nước muối sinh lý ít nhất một lần một ngày để tiêu diệt mảng bám.
Khám răng miệng định kỳ để giúp ngăn ngừa các vấn đề hoặc phát hiện sớm bệnh sâu răng.
Hạn chế ăn vặt vì bất cứ khi nào Cô Chú, Anh chị ăn hoặc uống đồ uống khác ngoài nước, thì đều giúp vi khuẩn trong miệng tạo ra axit phá hủy men răng. Nếu ăn vặt hoặc uống trong suốt cả ngày, men răng sẽ bị tấn công liên tục.
Ăn nhiều rau củ quả vì chúng nhiều chất xơ giúp làm sạch răng và cung cấp vitamin, khoáng chất tốt cho răng.
Nhai kẹo cao su có chứa xylitol cùng florua kê đơn và nước súc miệng kháng khuẩn sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn sâu răng phát triển.

Làm thế nào để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn sâu răng? — Nên đánh răng thường xuyên và đúng cách để phòng ngừa sâu răng phát triển

Có nên trồng răng Implant khi đang bị sâu răng?

Thực tế, không nên trồng răng Implant khi đang bị sâu răng mà phải chữa trị sâu răng trước, đảm bảo vệ sinh răng miệng tốt mới bắt đầu trồng răng Implant. Bởi sâu răng là một ổ chứa vi khuẩn, nếu không được điều trị triệt để, vi khuẩn có thể xâm nhập vào vị trí cấy ghép Implant, gây viêm nhiễm và ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương và thậm chí là khiến Implant bị đào thải. Đồng thời, sâu răng chưa được điều trị có thể làm ảnh hưởng đến xương hàm xung quanh, trồng trụ Implant không đủ cơ sở vững chắc để đảm bảo ổn định và tích hợp lâu dài của Implant.

Trong một số trường hợp nhất định, khi sâu răng tiến triển nặng khiến cho răng tự nhiên bị hư hỏng nghiêm trọng, Bác sĩ có thể đề xuất điều trị nhiễm trùng hoặc xử lý riêng biệt trước, rồi mới tiến hành trồng răng Implant. Hoặc thay vào đó là nhổ bỏ răng bị hư rồi trồng trụ Implant vào vị trí mất răng.

Dr. Care Implant Clinic - Nha khoa trồng răng không đau

Hiện nay, Dr. Care Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa. Giúp Cô Chú, Anh Chị phục hồi răng an toàn, hiệu quả với 3 tiêu chí: Đảm bảo sự dùng bền lâu, thẩm mỹ cao và khả năng phục hồi ăn nhai gần như răng thật. Nha khoa sở hữu đội ngũ Bác sĩ giàu kinh nghiệm và tay nghề cao, tư vấn tận tâm kỹ càng về tình trạng răng miệng. Từ đó đưa ra được giải pháp thích hợp cho từng đối tượng.

Không chỉ vậy, Nha khoa Dr. Care còn không ngừng cập nhập trang thiết bị hiện đại, tiên tiến, hỗ trợ chuẩn đoán bệnh chính xác, rút ngắn thời gian thăm khám. Nha khoa với “Liệu pháp trồng răng không đau” giúp khách hàng có trải nghiệm trồng răng êm ái.

Thông qua bài viết trên, có thể thấy rằng, “Vi khuẩn sâu răng” là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về răng miệng. Do đó, để ngăn ngừa các tác động tiêu cực, Cô Chú, Anh Chị nên chăm sóc răng miệng đúng cách như đánh răng hàng ngày, sử dụng chỉ nha khoa và thăm khám định kỳ. Bằng cách chủ động phòng ngừa, chúng ta có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn sâu răng và bảo vệ hàm răng thên chắc khỏe.

Thông tin liên hệ Nha khoa Dr. Care

Hiện nay, Dr. Care - Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa giúp khách hàng phục hồi mất răng hiệu quả và an toàn đáp ứng 3 tiêu chí: Phục hồi khả năng ăn nhai, hoàn thiện thẩm mỹ và đảm bảo sử dụng lâu bền.

Đến nha khoa, Khách hàng được Đội ngũ Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm tư vấn tận tâm, cặn kẽ về tình trạng răng miệng. tình trạng mất răng. Bác sĩ sau khi thăm khám kỹ càng sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, tiết kiệm và an toàn.

Không chỉ có thế mạnh về chất lượng điều trị, Dr. Care còn không ngừng cập nhật trang thiết bị hiện đại và công nghệ điều trị tối tân hỗ trợ chẩn đoán chuẩn xác, rút ngắn thời gian điều trị, nha khoa với "Liệu pháp trồng răng không đau" cho Khách hàng trải nghiệm trồng răng êm ái, thoải mái như đi spa.

Đặt hẹn với Dr. Care - Implant Clinic để thăm khám, tư vấn và điều trị. Tại đây