Sưng nướu răng (sưng lợi) là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Nguyễn Trung KhánhBác sĩ Nguyễn Trung Khánh

Bác sĩ CKI
NGUYỄN TRUNG KHÁNH


CHUYÊN NGÀNH:

Trồng răng ImplantHồi phục vùng xương hàmNha khoa bảo tồnCấy ghép Implant toàn hàm
Mục lục nội dung

Sưng nướu răng (sưng lợi) là tình trạng phổ biến, có thể gây đau nhức, chảy máu, hôi miệng và ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai, giao tiếp. Đặc biệt, đây còn có thể là dấu hiệu cảnh báo viêm nướu, viêm nha chu nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết sớm và xử lý đúng cách chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Nướu răng là gì?

Nướu răng (lợi) là lớp mô mềm màu hồng, ôm sát quanh cổ răng và che chở xương ổ răng bên dưới.

Thành phần chính của nướu răng bao gồm phần nướu dính bám chắc vào xương, tạo nên hàng rào bảo vệ ổn định, và phần nướu tự do tạo viền bao quanh thân răng. Khe nướu giữa viền này và bề mặt răng là nơi mảng bám dễ tích tụ nếu vệ sinh chưa đúng, từ đó kích thích phản ứng viêm.

Nướu răng là gì?
Nướu răng là gì?

Chức năng của nướu răng không chỉ là giữ răng đứng vững mà còn là lá chắn ngăn vi khuẩn và kích thích cơ học xâm nhập sâu vào các mô nâng đỡ. Nướu khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt, bề mặt cam sần nhẹ, ranh giới viền nướu đều đặn và không chảy máu khi chải răng.

Thành phần chính của nướu răng bao gồm thành phần nào?

Nướu răng (gingiva) là một phần quan trọng của mô nha chu, bao bọc quanh cổ răng và bám vào xương ổ răng. Về mặt cấu trúc, nướu gồm ba thành phần chính:

  • Biểu mô nướu (gingival epithelium): Là lớp ngoài cùng, có vai trò bảo vệ, gồm ba loại biểu mô là: biểu mô mặt ngoài, biểu mô viền răng và biểu mô kết nối. Biểu mô nướu có đặc tính sừng hóa giúp chống lại tác động cơ học và vi khuẩn.

  • Mô liên kết nướu (lamina propria): Nằm bên dưới biểu mô, chứa sợi collagen (chủ yếu là type I), sợi elastin, tế bào miễn dịch (như đại thực bào, lympho bào), mạch máu và mạch bạch huyết. Phần mô liên kết này có vai trò cung cấp dưỡng chất và hỗ trợ miễn dịch.

  • Sợi liên kết nha chu (gingival fibers): Là hệ thống các sợi collagen giúp giữ cho nướu dính chặt vào răng và xương ổ răng, đồng thời giúp ổn định vị trí của nướu.

Thành phần chính của nướu răng bao gồm thành phần nào?
Nướu gồm ba thành phần chính

Chức năng chính của nướu răng là gì?

Nướu răng đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe răng miệng, gồm:

  • Bảo vệ cơ học và miễn dịch: Nướu hoạt động như một hàng rào sinh học ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và các tác nhân gây hại từ khoang miệng vào các mô sâu hơn như dây chằng nha chu và xương ổ răng.

  • Duy trì ổn định cấu trúc răng: Hệ thống sợi collagen trong nướu giữ cho răng đứng vững trong cung hàm và giúp phân bố lực nhai một cách hiệu quả.

  • Hỗ trợ cảm giác và dinh dưỡng: Mạch máu trong mô nướu cung cấp dưỡng chất cho các tế bào mô nha chu, đồng thời góp phần vào việc nhận cảm xúc giác trong khoang miệng.

  • Tham gia vào quá trình lành thương: Nhờ hệ thống mạch máu và tế bào miễn dịch, nướu có khả năng phục hồi tốt sau các tổn thương nhỏ do viêm hoặc chấn thương cơ học.

Nướu khỏe mạnh có màu hồng nhạt, bề mặt nhẵn hoặc sần nhẹ, bám chắc vào răng và không chảy máu khi chải răng. Việc duy trì sức khỏe nướu là yếu tố nền tảng trong chăm sóc nha chu và phòng ngừa bệnh lý răng miệng.

Bệnh sưng nướu răng là gì?

Bệnh sưng nướu răng là tình trạng mô lợi quanh răng bị viêm khiến nướu dày lên, đổi màu và trở nên nhạy cảm.

Đây không phải một bệnh đơn lẻ mà là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau, từ mảng bám tích tụ cho đến răng mọc lệch, nhiễm trùng khu trú hoặc thay đổi nội tiết. Trong sinh hoạt, thường cảm nhận nướu cộm, đau khi nhai, chảy máu khi chải răng, đôi khi kèm mùi hôi miệng kéo dài.

Sưng nướu răng là tình trạng mô quanh lợi bị viêm, sưng đỏ
Sưng nướu răng là tình trạng mô quanh lợi bị viêm, sưng đỏ

Về bản chất, “sưng nướu” và “sưng lợi” đều cùng chỉ một hiện tượng. “Nướu” là thuật ngữ chuyên môn, còn “lợi” là cách gọi dân gian.

Khi nhận biết, điều quan trọng không phải tên gọi mà là dấu hiệu đi kèm. Người bị sưng lợi thường có các biểu hiện như nướu đổi màu đỏ hoặc tím sẫm, mềm hơn bình thường, đau khi chạm, chảy máu tự phát hoặc lúc đánh răng, có thể thấy lợi tách khỏi răng tạo khe giữ thức ăn. Nếu các triệu chứng này tồn tại lâu ngày, đặc biệt kèm mủ hoặc sốt nên thăm khám sớm để được xử trí đúng nguyên nhân.

Nguyên nhân gây sưng nướu răng

Nướu sưng có cơ chế chung là phản ứng viêm trước các kích thích như vi khuẩn, chấn thương hoặc thay đổi sinh lý toàn thân. Tuy nhiên, mỗi nhóm nguyên nhân lại có đặc điểm riêng, quyết định cách xử trí khác nhau. Dưới đây là các nguyên nhân bị sưng lợi thường gặp.

Sưng nướu răng do tình trạng mọc răng/ gãy răng

Thời điểm mọc răng, nhất là răng khôn, rất dễ gây sưng lợi. Khi răng thiếu chỗ, mọc lệch hoặc mọc ngầm, phần lợi trùm trên thân răng bị cọ xát, phù nề và tạo khe giữ thức ăn.

Vùng này rất khó làm sạch, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nhanh dẫn đến viêm quanh thân răng, người bệnh sẽ thấy đau nhức lan lên tai hoặc thái dương, há miệng hạn chế và thậm chí sốt nhẹ.

Mọc răng khôn rất dễ khiến lợi bị sưng
Mọc răng khôn rất dễ khiến lợi bị sưng

Ngoài ra, sang chấn do gãy răng cũng có thể làm tổn thương nướu tại vùng răng bị vỡ, còn khoảng mất răng lâu ngày khiến răng đối diện trồi xuống, lệch khớp cắn và tạo các điểm kẹt thức ăn – tất cả đều là nguyên nhân gây sưng nướu răng cần chú ý.

Bệnh lý răng miệng gây ra tình trạng sưng nướu

Tình trạng sưng nướu là một trong những dấu hiệu phổ biến của các bệnh lý răng miệng, phản ánh sự viêm nhiễm tại mô nướu do tác động của vi khuẩn mảng bám và cao răng.

Viêm nướu và viêm nha chu

Viêm nướu là giai đoạn sớm nhất của bệnh lý quanh răng. Khi mảng bám và cao răng tích tụ lâu ngày, vi khuẩn sẽ kích thích mô nướu, khiến lợi trở nên sưng đỏ, dễ chảy máu khi chải răng hoặc ăn uống. Nếu không điều trị kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu.

Ở giai đoạn nha chu, tình trạng viêm lan rộng xuống dây chằng và xương ổ răng, làm xuất hiện túi nha chu, hơi thở hôi, răng lung lay. Đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất răng sớm ở người trưởng thành.

Sâu răng

Sâu răng là sự phá hủy mô cứng của răng do vi khuẩn và axit trong mảng bám gây ra. Khi lỗ sâu lan rộng, vùng nướu quanh răng cũng bị ảnh hưởng, dễ sưng đỏ và đau nhức. Ở giai đoạn nặng, vi khuẩn có thể xâm nhập vào tủy, gây viêm nhiễm và hình thành ổ áp xe, khiến nướu sưng to, thậm chí có mủ.

Sâu răng khiến nướu sưng to do vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm
Sâu răng khiến nướu sưng to do vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm

Tình trạng sức khỏe toàn thân, di truyền

Một số bệnh lý hệ thống như tiểu đường, bệnh bạch cầu, rối loạn nội tiết tố (đặc biệt ở phụ nữ mang thai hoặc trong thời kỳ mãn kinh) có thể làm suy giảm khả năng đề kháng của mô nướu, khiến nướu dễ bị viêm và sưng.

Thay đổi nội tiết

Sự biến động hormone trong cơ thể có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mô nướu. Ở phụ nữ mang thai, tuổi dậy thì, giai đoạn hành kinh hoặc mãn kinh, nướu dễ trở nên nhạy cảm, sưng đỏ và chảy máu nhiều hơn. Đây là dạng “viêm nướu do nội tiết” thường gặp, không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng khác nếu không chăm sóc kỹ.

Suy dinh dưỡng

Thiếu hụt vitamin và khoáng chất – đặc biệt là vitamin C, vitamin D, canxi và kẽm – làm nướu yếu, dễ tổn thương và viêm nhiễm. Tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài khiến mô nướu không đủ sức đề kháng trước sự tấn công của vi khuẩn, từ đó gây sưng lợi và chảy máu.

Thiếu hụt vitamin và khoáng chất là điều kiện thuận lợi gây sưng lợi
Thiếu hụt vitamin và khoáng chất là điều kiện thuận lợi gây sưng lợi

Yếu tố di truyền

Một số nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến sức khỏe nướu. Người có gen liên quan đến phản ứng viêm quá mức thường dễ mắc bệnh nướu và nha chu, dẫn đến tình trạng sưng lợi ngay cả khi đã duy trì vệ sinh răng miệng tương đối tốt.

Sưng nướu răng do dị vật hoặc biến chứng nha khoa

Sưng nướu răng do dị vật hoặc biến chứng trong điều trị nha khoa là một nguyên nhân thường gặp nhưng dễ bị bỏ sót. Khi thức ăn hoặc dị vật nhỏ như vỏ hạt, xương cá mắc kẹt giữa các kẽ răng hoặc dưới đường viền nướu, mô nướu sẽ phản ứng bằng phản ứng viêm cục bộ, dẫn đến sưng, đau và đôi khi có mủ. Nếu không được lấy ra kịp thời, dị vật có thể gây áp xe hoặc lan rộng viêm sang các vùng mô lân cận.

Viêm quanh Implant

Ở những bệnh nhân trồng răng Implant, nếu vệ sinh kém hoặc phục hình sai kỹ thuật, vi khuẩn dễ tích tụ quanh trụ. Biểu hiện ban đầu là nướu sưng đỏ, đau và chảy máu, lâu dài có thể gây tiêu xương quanh Implant, làm lỏng trụ và thậm chí thất bại trong điều trị.

Răng sứ bị sai kỹ thuật

Khi mão sứ được gắn quá sâu xuống viền lợi, hở cổ răng hoặc làm sai khớp cắn, viền lợi sẽ bị kích ứng thường xuyên. Điều này không chỉ khiến nướu sưng đau mà còn làm tăng nguy cơ viêm nha chu về sau.

Sưng nướu răng do hóc xương

Các mảnh xương cá, xương gà hoặc thức ăn cứng bị kẹt vào khe nướu có thể gây sưng đỏ tại chỗ. Nếu dị vật không được lấy ra kịp thời, vùng lợi bị viêm sẽ ngày càng sưng to, đau và có thể nhiễm trùng.

Dây cung niềng răng mắc vào nướu

Trong chỉnh nha, dây cung hoặc mắc cài nếu bị lệch, cấn vào nướu sẽ gây trầy xước và viêm. Người niềng răng vì thế thường dễ bị sưng lợi, đau rát và khó vệ sinh răng miệng hơn người bình thường.

Lấy cao răng không đúng kỹ thuật làm tổn thương nướu

Kỹ thuật lấy cao răng sai hoặc dùng lực quá mạnh có thể làm tổn thương mô lợi. Sau thủ thuật, nướu thường sưng đỏ, đau nhức, thậm chí chảy máu kéo dài. Đây là biến chứng thường gặp khi thực hiện các thủ thuật nha khoa ở cơ sở nha khoa kém uy tín.

Lấy cao răng không đúng kĩ thuật khiến nướu sưng đỏ, đau nhức
Lấy cao răng không đúng kĩ thuật khiến nướu sưng đỏ, đau nhức

Thói quen sinh hoạt

Một số thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể góp phần làm nướu răng bị sưng viêm mà nhiều người không để ý. Vệ sinh răng miệng không đúng cách, chẳng hạn như chải răng quá mạnh, sử dụng bàn chải lông cứng hoặc bỏ qua việc dùng chỉ nha khoa, dễ gây tổn thương mô nướu và tích tụ mảng bám. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống các loại thực phẩm quá nóng, quá lạnh, cứng hoặc dai có thể tạo áp lực lên nướu và men răng, làm tăng nguy cơ viêm nướu.

Ngoài ra, việc sử dụng tăm xỉa răng không đúng kỹ thuật có thể làm tổn thương mô mềm giữa các răng, gây sưng và chảy máu nướu. Hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích như rượu bia không chỉ làm giảm khả năng đề kháng của nướu mà còn cản trở quá trình lành thương khi nướu bị viêm. Cuối cùng, một chế độ ăn uống thiếu hụt vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của mô nướu, khiến tình trạng sưng viêm dễ xảy ra hơn. Việc thay đổi các thói quen này là yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe nướu răng lâu dài.

Một số thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể góp phần làm nướu răng bị sưng viêm mà nhiều người không để ý.
Một số thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể góp phần làm nướu răng bị sưng viêm mà nhiều người không để ý.

Các giai đoạn phát triển của bệnh sưng nướu răng

Viêm sưng lợi không xuất hiện và trở nặng ngay lập tức mà thường tiến triển theo từng giai đoạn. Ở giai đoạn đầu, tình trạng này có thể chỉ biểu hiện nhẹ và dễ bị bỏ qua.

Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, sưng nướu sẽ dần lan rộng, gây tổn thương cấu trúc nâng đỡ răng và dẫn đến viêm nha chu nặng hơn. Việc hiểu rõ các giai đoạn phát triển của bệnh giúp bạn chủ động nhận biết và xử lý từ sớm, hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Viêm nướu (Giai đoạn 1)

Đây là giai đoạn khởi phát, khi mảng bám và vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng và quanh viền lợi. Nướu bắt đầu có dấu hiệu sưng đỏ, mềm và dễ chảy máu khi chải răng hoặc ăn nhai. Bạn có thể cảm thấy hơi thở có mùi nhưng thường chưa có cảm giác đau rõ rệt. Nếu được vệ sinh răng miệng đúng cách và điều trị sớm ở giai đoạn này, viêm nướu hoàn toàn có thể phục hồi mà không để lại tổn thương lâu dài.

Viêm nha chu (Giai đoạn 2)

Khi viêm nướu không được xử lý kịp thời, tình trạng viêm tiến triển sâu hơn xuống mô nâng đỡ răng, hình thành viêm nha chu. Lúc này, vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào túi lợi, làm nướu tách rời khỏi thân răng, tạo thành các khe nha chu. Biểu hiện thường thấy là lợi sưng đau, chảy máu nhiều, hơi thở hôi nặng hơn, có thể kèm cảm giác ê buốt. Giai đoạn này, cấu trúc nâng đỡ răng bắt đầu bị tổn thương và cần đến sự can thiệp nha khoa chuyên sâu như cạo vôi dưới nướu hoặc điều trị nha chu.

Sưng nướu răng nếu không được điều trị đúng sẽ dẫn đến viêm nha chu
Sưng nướu răng nếu không được điều trị đúng sẽ dẫn đến viêm nha chu

Viêm nha chu tiến triển (Giai đoạn 3)

Đây là giai đoạn nặng và nguy hiểm nhất. Vi khuẩn không chỉ phá hủy mô nướu mà còn tấn công sâu vào xương ổ răng, gây tiêu xương. Nướu sưng đỏ, đau nhức, chảy mủ, hơi thở có mùi hôi nặng. Răng bắt đầu lung lay, xô lệch, thậm chí có nguy cơ rụng nếu không được điều trị kịp thời. Viêm nha chu tiến triển không chỉ ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và thẩm mỹ mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh toàn thân như tim mạch, tiểu đường, viêm khớp.

6 dấu hiệu nhận biết tình trạng sưng nướu (lợi)

Sưng nướu thường biểu hiện khá rõ ràng nếu quan sát kỹ và lắng nghe những thay đổi trong khoang miệng. Dưới đây là 6 dấu hiệu phổ biến giúp bạn dễ dàng nhận biết tình trạng này:

Nướu sưng đỏ

Ở giai đoạn đầu, nướu thường trở nên đỏ hơn so với màu hồng nhạt khỏe mạnh ban đầu. Vùng sưng có thể hơi phồng, căng và dễ đau khi chạm vào. Đây là dấu hiệu sớm nhất cảnh báo tình trạng viêm nhiễm đang bắt đầu hình thành.

Chảy máu nướu răng

Một trong những dấu hiệu đặc trưng của sưng nướu là chảy máu khi chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa. Nguyên nhân là do các mao mạch dưới mô nướu bị viêm, giãn nở và dễ tổn thương. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn không nên xem nhẹ.

Chảy máu khi đánh răng là dấu hiệu điển hình của sưng lợi
Chảy máu khi đánh răng là dấu hiệu điển hình của sưng lợi

Răng bị đau và nhạy cảm

Khi nướu sưng, phần lợi bao quanh chân răng bị tổn thương, khiến răng trở nên nhạy cảm với nhiệt độ nóng, lạnh hoặc khi ăn đồ chua, ngọt. Bạn có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc ê buốt, ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống hàng ngày.

Hơi thở bị hôi

Hôi miệng thường đi kèm với tình trạng sưng nướu. Khi vi khuẩn tích tụ trong các mảng bám và kẽ nướu, chúng tạo ra mùi khó chịu ngay cả khi đã vệ sinh răng miệng. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý răng miệng tiềm ẩn.

Tụt nướu

Nếu viêm nướu tiến triển, mô nướu có thể bị phá hủy và co rút dần, khiến chân răng bị lộ ra ngoài. Tình trạng tụt nướu làm răng trông dài hơn bình thường, đồng thời tăng nguy cơ ê buốt và viêm nhiễm nặng hơn.

Vùng sưng xuất hiện túi mủ

Trong trường hợp nặng, nướu có thể xuất hiện các ổ mủ nhỏ, gây sưng to, đau nhức và đôi khi kèm theo sốt. Đây là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng nghiêm trọng và cần được điều trị nha khoa ngay để tránh biến chứng lan rộng.

Vị trí sưng lợi thường gặp

Sưng lợi có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau trong khoang miệng, mỗi vị trí lại phản ánh nguyên nhân và mức độ bệnh lý khác nhau. Việc xác định chính xác vị trí nướu sưng giúp bác sĩ dễ dàng chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị phù hợp.

  • Sưng nướu quanh răng khôn: Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc thiếu chỗ thường gây ra tình trạng sưng nướu quanh răng khôn. Vị trí này có thể xuất hiện viêm lợi trùm, khiến nướu sưng to, đau nhức, thậm chí nhiễm trùng lan rộng gây sốt, mệt mỏi.

  • Sưng lợi hàm dưới: Sưng lợi hàm dưới thường gặp khi răng khôn mọc lệch hoặc khi thức ăn mắc vào kẽ răng hàm dưới. Do nướu ở vị trí này chịu áp lực nhai nhiều, bạn có thể cảm thấy đau nhức dữ dội và khó ăn uống.

  • Sưng lợi hàm trên: Khác với hàm dưới, sưng lợi hàm trên đôi khi lan rộng lên vùng xoang hàm, gây cảm giác căng tức, đau lan lên má và hốc mắt. Nguyên nhân thường liên quan đến viêm quanh răng, viêm xoang hoặc biến chứng từ răng sữa ở trẻ nhỏ.

Bệnh sưng lợi có lây không?

Sưng lợi không phải là bệnh truyền nhiễm, nhưng hệ vi khuẩn trong mảng bám có thể trao đổi giữa những người thân qua nước bọt, chẳng hạn khi dùng chung muỗng, ly hoặc hôn.

Nguy cơ này tăng nếu một trong hai người vệ sinh răng miệng kém hoặc đang viêm nặng. Giữ dụng cụ ăn uống riêng, vệ sinh đều đặn và điều trị sớm sẽ giúp hạn chế lây truyền vi khuẩn gây sưng lợi.

Bệnh sưng nướu răng được chẩn đoán như thế nào?

Để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ sưng nướu, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám theo nhiều bước khác nhau. Việc chẩn đoán đúng không chỉ giúp đưa ra phác đồ điều trị phù hợp mà còn ngăn ngừa tình trạng sưng nướu răng biến chứng nghiêm trọng hơn.

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng khai thác triệu chứng và thói quen chăm sóc răng miệng, sau đó quan sát màu sắc, đường viền và độ săn chắc của lợi.

Quan sát trực tiếp vùng nướu và răng để đánh giá tình trạng sưng đỏ, chảy máu, mức độ bám cao răng hay sự hiện diện của mủ quanh răng. Ngoài ra, quá trình khám còn giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ như răng mọc lệch, răng khôn bị lợi trùm hoặc tình trạng vệ sinh răng miệng kém.

Đo độ sâu túi nướu

Một dụng cụ chuyên dụng gọi là thăm dò nha chu sẽ được sử dụng để đo khoảng cách từ viền nướu đến đáy túi nướu. Kết quả đo cho biết mức độ gắn kết của nướu với răng. Nếu túi nướu sâu hơn 3mm, nguy cơ viêm nha chu đã xuất hiện. Đây là bước quan trọng để phân biệt giai đoạn sưng nướu đơn thuần với viêm nha chu tiến triển.

Đo độ sâu túi nướu để phân biệt với giai đoạn sưng nướu và viêm nha chu
Đo độ sâu túi nướu để phân biệt với giai đoạn sưng nướu và viêm nha chu

Chụp X-quang răng

Hình ảnh X-quang giúp bác sĩ quan sát được cấu trúc xương ổ răng và mức độ tiêu xương quanh răng. Đây là bước không thể thiếu trong chẩn đoán bệnh lý nướu.

Chụp X-quang cũng giúp đánh giá mức xương quanh răng, phát hiện ổ mủ hoặc tổn thương quanh chóp. Ở người mang implant, hình ảnh còn cho biết tình trạng tiêu xương cạnh cổ trụ.

Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh sưng nướu răng cao

Những người có các yếu tố nguy cơ đặc biệt có khả năng bị sưng nướu răng cao hơn những người khác. Trước hết, những người có thói quen vệ sinh răng miệng kém, chải răng không đúng cách hoặc bỏ qua các bước làm sạch kẽ răng sẽ dễ tích tụ mảng bám và cao răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến sưng nướu.

Nhóm thứ hai là người hút thuốc lá, sử dụng rượu bia thường xuyên. Nicotin và các chất kích thích khác sẽ làm giảm lưu lượng máu tới nướu, khiến nướu yếu, dễ sưng và khó hồi phục sau tổn thương.

Người hút thuốc lá thường xuyên nướu dễ bị sưng đỏ hơn bình thường
Người hút thuốc lá thường xuyên nướu dễ bị sưng đỏ hơn bình thường

Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng thuộc nhóm nguy cơ cao do thay đổi nội tiết tố làm nướu nhạy cảm hơn, dễ viêm và sưng đỏ. Những người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc các rối loạn dinh dưỡng cũng có nguy cơ bị sưng nướu cao hơn.

Người cao tuổi thường gặp tình trạng tụt nướu, xương ổ răng suy giảm, dẫn đến dễ mắc bệnh lý nha chu. Thêm vào đó, những người có tiền sử gia đình mắc bệnh nướu răng hoặc có yếu tố di truyền liên quan đến sức khỏe nha chu cũng nên chú ý phòng ngừa, bởi nguy cơ mắc sưng nướu sẽ cao hơn so với bình thường.

Hiểu rõ các nhóm đối tượng này sẽ giúp nhận diện sớm nguy cơ sưng nướu và có biện pháp chăm sóc, điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Cách phòng ngừa tình trạng sưng nướu răng

Việc phòng ngừa sưng nướu răng đóng vai trò quan trọng giúp duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài và tránh các biến chứng nghiêm trọng như viêm nha chu hay rụng răng.

Để bảo vệ nướu, bạn nên duy trì các thói quen sau:

  • Vệ sinh răng miệng đúng cách: Chải răng ít nhất 2 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng và súc miệng bằng nước muối hoặc dung dịch kháng khuẩn.

  • Hạn chế thói quen xấu: Tránh hút thuốc, uống nhiều rượu bia, nhai đá lạnh hay ăn vặt nhiều đường để giảm nguy cơ viêm nướu.

  • Khám nha sĩ định kỳ: Đi kiểm tra và lấy cao răng từ 6–12 tháng/lần giúp phát hiện sớm các vấn đề và ngăn ngừa tình trạng sưng nướu tiến triển.

Lấy cao răng định kỳ để hạn chế tình trạng sưng lợi
Lấy cao răng định kỳ để hạn chế tình trạng sưng lợi
  • Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, canxi và khoáng chất thiết yếu giúp nướu khỏe mạnh, tăng khả năng chống lại vi khuẩn và các tác nhân gây viêm.

  • Giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh: Ngủ đủ giấc, giảm stress và duy trì thói quen ăn uống khoa học giúp cơ thể nói chung và nướu răng nói riêng khỏe mạnh hơn.

Sưng nướu răng có nguy hiểm không?

Sưng nướu răng (sưng lợi), không chỉ là tình trạng khiến bạn khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng tiềm ẩn. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được chăm sóc đúng cách, nướu có thể bị viêm, chảy máu thường xuyên và hình thành túi mủ quanh chân răng.

Trong trường hợp nghiêm trọng, sưng nướu tiến triển thành viêm nha chu, làm tổn thương các mô nâng đỡ răng, dẫn đến tụt nướu, tiêu xương ổ răng và cuối cùng có thể khiến răng lung lay hoặc mất răng. Ngoài ra, sưng nướu răng kéo dài còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân như tim mạch, tiểu đường hay các bệnh viêm nhiễm khác.

Do đó, sưng nướu răng không nên xem là vấn đề nhỏ. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, bảo vệ răng miệng và sức khỏe tổng thể lâu dài.

Cách giảm sưng nướu răng tại nhà

Để làm giảm tình trạng sưng nướu răng và ngăn ngừa viêm nặng hơn, bạn có thể áp dụng nhiều biện pháp tại nhà kết hợp vệ sinh răng miệng đúng cách và chăm sóc nướu thường xuyên.

Dùng chỉ nha khoa

Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày giúp loại bỏ mảng bám, thức ăn thừa giữa các kẽ răng, nơi bàn chải khó tiếp cận. Việc này hạn chế vi khuẩn tích tụ, giảm nguy cơ viêm và sưng nướu.

Dùng chỉ nha khoa để loại bỏ thức ăn thừa giúp hạn chế sưng nướu
Dùng chỉ nha khoa để loại bỏ thức ăn thừa giúp hạn chế sưng nướu

Súc miệng bằng nước muối giảm sưng nướu răng tại nhà

Súc miệng bằng nước muối ấm mỗi ngày giúp sát khuẩn, làm dịu nướu bị sưng và giảm đỏ. Đây là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục nướu.

Uống nhiều nước

Duy trì đủ lượng nước giúp môi trường trong khoang miệng cân bằng, hạn chế vi khuẩn phát triển và duy trì sức khỏe răng nướu tổng thể.

Tránh các chất kích thích

Rượu, bia, thuốc lá, đồ ăn quá cay hoặc quá nóng có thể làm nặng thêm tình trạng sưng nướu. Hạn chế các yếu tố này sẽ giúp nướu nhanh hồi phục hơn.

Chườm đá lạnh giảm sưng nướu răng tại nhà

Trong trường hợp nướu sưng đau nhiều, chườm đá lạnh bên ngoài má trong vài phút có thể giảm đau tạm thời và hạn chế sưng tấy.

Chườm đá lạnh giúp giảm đau và hạn chế sưng tấy
Chườm đá lạnh giúp giảm đau và hạn chế sưng tấy

Dùng nha đam để giảm đau răng sưng lợi

Nha đam chứa các chất chống viêm và làm dịu nướu tự nhiên. Bạn có thể thoa gel nha đam trực tiếp lên vùng nướu bị sưng để giảm khó chịu.

Sử dụng gừng để cải thiện sưng nướu răng

Gừng tươi chứa gingerol, giúp kháng viêm và cải thiện lưu thông máu tại vùng nướu. Có thể nhai gừng tươi hoặc pha nước gừng để súc miệng, hỗ trợ giảm sưng.

Dùng nghệ trong điều trị sưng nướu răng

Curcumin trong nghệ có khả năng chống viêm mạnh. Bạn có thể pha bột nghệ với nước hoặc mật ong, thoa nhẹ lên nướu, giúp giảm đau và làm dịu sưng tấy.

Sưng nướu răng có tự hết không?

Tình trạng sưng nướu răng đôi khi có thể tự thuyên giảm, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Việc hiểu rõ khi nào nướu có thể tự khỏi và khi nào cần can thiệp nha sĩ sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả hơn.

Khi nào sưng nướu có thể tự hết?

Nướu sưng do các nguyên nhân nhẹ, tạm thời như thức ăn mắc vào kẽ răng, chải răng mạnh hoặc bị kích thích bởi một số loại thực phẩm có thể tự hết trong vài giờ đến vài ngày. Trong những trường hợp này, việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách, súc miệng nước muối ấm và tránh các chất kích thích sẽ giúp nướu nhanh chóng trở lại bình thường.

Khi nào cần đi khám nha sĩ?

Nếu nướu sưng kéo dài hơn một tuần, sưng đỏ nặng, chảy máu thường xuyên, có mủ, hoặc kèm theo đau nhức và hôi miệng, bạn nên tới nha sĩ để được thăm khám. Những dấu hiệu này có thể cảnh báo viêm nướu, viêm nha chu, áp xe răng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác cần điều trị chuyên sâu. Không nên tự ý dùng thuốc hay điều trị tại nhà trong những trường hợp nặng, vì có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Người bị sưng nướu răng muốn trồng Implant cần phải lưu ý gì?

Việc trồng răng Implant khi đang gặp tình trạng sưng nướu cần được cân nhắc cẩn thận, bởi nướu và xương hàm là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của ca cấy ghép. Trước khi thực hiện Implant, nên điều trị triệt để các vấn đề nướu răng, bao gồm viêm nướu, nha chu hay sưng lợi do các nguyên nhân khác.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá sức khỏe tổng thể, tình trạng xương hàm và vị trí cấy ghép để đảm bảo Implant được cố định chắc chắn. Trong quá trình trồng răng, nướu khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm sau phẫu thuật và tăng tỷ lệ tích hợp trụ Implant.

Người bị sưng nướu răng cũng nên tuân thủ chế độ vệ sinh răng miệng nghiêm ngặt, tránh các thực phẩm cứng, cay, nóng và các thói quen xấu như hút thuốc, để giảm nguy cơ tái phát sưng nướu sau khi cấy ghép. Điều này không chỉ bảo vệ Implant mà còn duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài.

Trồng răng Implant khi đang gặp tình trạng sưng nướu cần được cân nhắc cẩn thận
Trồng răng Implant khi đang gặp tình trạng sưng nướu cần được cân nhắc cẩn thận

Một số câu hỏi về tình trạng sưng nướu răng

Bị sưng lợi nên kiêng ăn gì?

Trong giai đoạn lợi đang sưng, nên hạn chế thực phẩm quá cứng dễ làm rách lợi, thức ăn cay nóng hoặc quá chua gây kích ứng, đồ ngọt và nước có ga vì làm tăng mảng bám. Rượu bia và thuốc lá cần được loại bỏ vì chúng làm chậm lành thương và che mờ dấu hiệu viêm.

Người bị sưng nướu răng nên ăn gì?

Người bị sưng nướu răng nên ưu tiên các món mềm, ấm, dễ nhai. Rau xanh và trái cây giàu vitamin C như cam, kiwi, dâu hỗ trợ mô lợi khỏe hơn.

Sữa chua giúp cân bằng hệ vi khuẩn miệng, còn cá béo chứa omega‑3 giúp tăng khả năng kháng viêm. Uống đủ nước để duy trì dòng chảy nước bọt – hàng rào tự nhiên chống mảng bám.

Người bị sưng lợi nên tăng cường ăn rau xanh và các loại trái cây giàu vitamin C
Người bị sưng lợi nên tăng cường ăn rau xanh và các loại trái cây giàu vitamin C

Sưng nướu răng mất bao lâu để điều trị?

Thời gian hồi phục sưng lợi phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Với tình trạng viêm nhẹ do mảng bám, sau khi làm sạch đúng cách, lợi thường cải thiện rõ trong một tuần.

Nếu đã hình thành túi lợi hoặc có áp‑xe, quá trình điều trị có thể kéo dài nhiều tuần và cần phối hợp can thiệp tại nha khoa.

Sưng nướu răng uống thuốc gì hiệu quả?

Sưng nướu răng không chỉ gây đau nhức, khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc có thể giúp kiểm soát tình trạng viêm, giảm đau nhanh chóng trước khi thực hiện các biện pháp điều trị chuyên sâu. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ để đảm bảo an toàn.

  • Thuốc giảm đau, hạ sốt (Paracetamol, Ibuprofen): Giúp làm dịu cơn đau, giảm viêm và hạ sốt nếu có kèm triệu chứng.

  • Thuốc kháng sinh: Được kê đơn khi có dấu hiệu nhiễm trùng nặng, mủ hoặc viêm lan rộng. Tuyệt đối không tự ý mua và dùng kháng sinh để tránh tình trạng kháng thuốc.

  • Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Hỗ trợ giảm sưng và đau nhức hiệu quả, thường dùng ngắn hạn.

  • Nước súc miệng chứa Chlorhexidine: Có tác dụng kháng khuẩn, làm sạch khoang miệng, giảm tình trạng viêm nướu.

  • Gel bôi tại chỗ (chứa Lidocain hoặc Benzocaine): Làm tê nhẹ, giảm đau nhanh trên vùng nướu sưng đỏ.

Lưu ý: Thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thay thế việc điều trị nguyên nhân gốc rễ gây sưng nướu. Người bệnh nên đến nha khoa để được thăm khám và kê đơn phù hợp, tránh tự ý sử dụng gây tác dụng phụ hoặc che lấp triệu chứng bệnh.

Sưng nướu răng là một trong những dấu hiệu cảnh báo sức khỏe răng miệng đang gặp vấn đề. Nếu được phát hiện và xử lý sớm, tình trạng này thường cải thiện nhanh và ít để lại biến chứng.

Do đó, việc chăm sóc răng miệng đúng cách, duy trì thói quen vệ sinh hằng ngày, kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý và thăm khám nha khoa định kỳ là chìa khóa để bảo vệ nụ cười khỏe mạnh lâu dài. Khi có biểu hiện sưng nướu kéo dài, hãy chủ động đến gặp nha sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh rủi ro không mong muốn.

Thông tin liên hệ Nha khoa Dr. Care

Nha khoa chuyên sâu

Trồng răng Implant

Dành riêng cho Cô Chú trung niên tại Việt Nam

Hiện nay, Dr. Care - Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa giúp khách hàng phục hồi mất răng hiệu quả và an toàn đáp ứng 3 tiêu chí: Phục hồi khả năng ăn nhai, hoàn thiện thẩm mỹ và đảm bảo sử dụng lâu bền.

Đến nha khoa, Khách hàng được Đội ngũ Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm tư vấn tận tâm, cặn kẽ về tình trạng răng miệng. tình trạng mất răng. Bác sĩ sau khi thăm khám kỹ càng sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, tiết kiệm và an toàn.

Không chỉ có thế mạnh về chất lượng điều trị, Dr. Care còn không ngừng cập nhật trang thiết bị hiện đại và công nghệ điều trị tối tân hỗ trợ chẩn đoán chuẩn xác, rút ngắn thời gian điều trị, nha khoa với "Liệu pháp trồng răng không đau" cho Khách hàng trải nghiệm trồng răng êm ái, thoải mái như đi spa.

Đặt hẹn với Dr. Care - Implant Clinic để thăm khám, tư vấn và điều trị. Tại đây

(*) Kết quả điều trị có thể khác nhau tùy vào thể trạng mỗi người.

Bài viết cùng chủ đề
img-right-banner
img-right-bannerimg-right-banner