Mòn răng - Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Mòn răng là gì?

Mòn răng là tình trạng các mô răng (lớp men răng ngoài cùng) bị mất dần đi. Răng bị mất dần từ lớp men răng. Sự ăn mòn diễn ra ở các bề mặt răng tiếp xúc đối diện nhau, ăn mòn thân răng, kẽ răng làm ảnh hưởng đến cấu tạo răng và diện tích bề mặt răng, răng trở nên ngày càng ngắn, lõm sâu. Men răng sau khi mất đi sẽ không thể tự khôi phục một cách tự nhiên. Mòn răng là bệnh lý răng miệng thường gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng xảy ra nhanh hơn ở người thuộc độ tuổi trung niên. Tình trạng này xuất hiện do nhiều nguyên nhân và có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng

Mòn răng làm răng trở nên nhạy cảm, đổi màu, hình dạng răng thay đổi không còn giống ban đầu, các cạnh răng bị mài mòn, răng có thể bị sứt mẻ, men răng hàm mỏng và phẳng,... Tình trạng này không chỉ mất thẩm mỹ mà còn gây ảnh hưởng đến việc ăn uống, sinh hoạt và dễ gây sâu răng.

Có mấy dạng mòn răng?

Tình trạng mòn răng khiến răng không còn hình dáng như ban đầu. Răng có thể bị mòn ở hố rãnh mặt nhai hoặc mặt trong, ngoài, răng mòn ở rìa cắn, cổ răng có thể bị mài mòn thành khía rãnh hình chữ V ở mặt ngoài,... Có nhiều dạng mòn răng khác nhau. Dựa trên nguyên nhân gây nên hiện tượng mòn răng có thể chia mòn răng thành các dạng như:

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, có thể phân loại mòn răng thành 4 nhóm như sau:

• Mòn răng sinh lý: Là hiện tượng men răng bị mài mòn do sự ma sát giữa các răng đối đầu. Trong mòn răng sinh lý, thứ tự bị ăn mòn từ răng mặt nhai thường xuyên đến núm răng dưới và cuối cùng là núm răng trên.

• Mòn răng bệnh lý: Là hiện tượng mòn men răng do lực ma sát giữa răng và các tác nhân bên ngoài.

• Mòn răng hóa học: Là hiện tượng mòn men răng do tiếp xúc với hóa chất có tính axit.

• Mòn cổ chân răng (Tiêu cổ răng): Là hiện tượng mất tổ chức men tại cổ do chịu lực uốn. Tình trạng này thông thường xuất phát từ việc chải răng không đúng cách

Mòn răng sinh lý

Mòn răng sinh lý là sự mất tổ chức men răng một cách tự nhiên. Trong quá trình sống, ai cũng bị mòn răng, tốc độ mòn rất chậm và hiếm khi có thể quan sát được. Mỗi năm, răng bị mòn đi 28 – 30 micromet (theo nghiên cứu của Van’t Spijker năm 2009), tức là để mòn 1mm cần nhai khoảng 35 năm. Đối với người cao tuổi, tỷ lệ mòn răng sẽ tăng lên đáng kể so với khi còn trẻ. Trong quá trình mòn răng sinh lý, thông thường mặt nhai sẽ bị mòn trước, sau đó đến núm răng. Men răng mất đi lộ lớp ngà bên dưới, khi này tốc độ mòn răng sẽ diễn ra nhanh hơn.

Mòn răng sinh lý là sự mất tổ chức men răng một cách tự nhiên

Mòn răng bệnh lý

Mòn răng bệnh lý cũng gây ra sự mất tổ chức men răng. Tuy nhiên tốc độ mòn răng sẽ nhanh hơn và không tương xứng với độ tuổi. Răng bị mòn do lực ma sát giữa các răng và tác động từ bên ngoài như nghiến răng, chải răng quá mạnh, do hạt độn trong kem đánh răng, cắn các vật cứng. Đây là dạng mòn răng thứ phát sau mòn răng hóa học.

Mòn răng hóa học

Mòn răng hóa học là tình trạng mô cứng của răng mất dần đi do các chất hóa học có độ pH thấp làm ran tinh thể hydroxyapatie trong mô cứng của răng. Đơn giản là men răng tiếp xúc với hóa chất có tính axit, không liên quan đến vi khuẩn. Mòn răng hóa học có đặc điểm là mòn lan tỏa, ít giới hạn.

Tiêu cổ răng

Tiêu cổ răng là tình trạng mòn răng ở cổ răng, vị trí gần đường nối men ngà . Các tổn thương cổ răng có dạng lõm hình chêm (hình chữ V), cổ răng bị khuyết. Thường gặp ở mặt ngoài cổ răng hàm trên, ngoài ra còn ở răng cửa và răng hàm lớn.

Tiêu cổ răng là tình trạng mòn răng ở cổ răng

Các đối tượng có thể bị mòn răng

Mòn men răng là tình trạng khá phổ biến ở mọi lứa tuổi. Trong đó, người trẻ có nguy cơ mòn men răng cao hơn chủ yếu do thói quen ăn uống và vệ sinh răng miệng không khoa học.

Những người có các thói quen, các trạng thái như sau có nguy cơ cao bị mòn răng:

• Thói quen vệ sinh răng miệng kém, không khoa học khiến cho răng không được làm sạch tốt.

• Thói quen sử dụng các thức uống có tính axit cao, đồ uống có gas, ăn vặt quá nhiều và ăn những thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột.

• Tình trạng mệt mỏi, căng thẳng quá độ gây nghiến răng khi ngủ, dẫn đến mòn men răng.

• Mắc một số bệnh lý làm tăng nguy cơ mòn răng như trào ngược dạ dày thực quản và các bệnh lý tại vùng răng miệng như khô miệng, giảm tiết nước bọt.

Nguyên nhân gây mòn răng là gì?

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mòn răng. Chúng được phân loại theo 3 nhóm chính là: Nguyên nhân cơ học, nguyên nhân hóa học và nguyên nhân bệnh lý.

• Nguyên nhân cơ học: Do ma sát giữa răng với răng hoặc răng với các tác nhân bên ngoài với lực mạnh, trong thời gian dài. Chủ yếu do thói quen nghiến răng, đánh răng quá mạnh hoặc đánh răng không đúng cách.

• Nguyên nhân hóa học: Do tiếp xúc với các chất hóa học, chủ yếu do ăn các thực phẩm chứa axit. Chẳng hạn như uống nước hoa quả từ cam, chanh, nước ngọt có gas,...

• Nguyên nhân bệnh lý: Do hậu quả của một số bệnh lý như trào ngược dạ dày thực quản, giảm tiết nước bọt, khô miệng.

Mặc dù mòn răng là quá trình sinh lý tự nhiên. Tuy nhiên, răng bình thường sẽ bị mòn một cách rất chậm. Trường hợp răng bị mòn quá mức, tốc độ nhanh, tỷ lệ mòn răng trầm trọng ảnh hưởng sức khỏe của răng bất thường có thể do bệnh lý hoặc các tác động xấu làm răng hư hại.

Mòn răng do nghiến răng

Nghiến răng thường xảy ra vô thức vào lúc ngủ, hai hàm răng nghiến chặt, tạo ra tiếng kêu và gây ê mỏi hàm. Còn một dạng nghiến răng khác là nghiến thức, xảy ra khi tập trung hoặc căng thẳng, khi đó hàm răng vô thức cắn chặt. Lực do nghiến răng gây ra gấp 10 lần lực nhai, răng bị nghiến, siết, cọ xát liên tục trong thời gian dài sẽ làm răng nhanh bị mòn. Mòn răng do nghiến răng thường làm bề mặt múi, rìa cắn bị phẳng, răng ngắn hơn.

Lực do nghiến răng gây ra gấp 10 lần lực nhai làm răng nhanh bị mòn

Mòn răng do sai khớp cắn

Mòn răng do sai khớp cắn thường khó phát hiện nguyên nhân mà cần bác sĩ kiểm tra. Những tình huống phổ biến dẫn đến mòn răng do sai khớp cắn như: mất răng hàm dẫn đến nhai vùng răng cửa làm răng áp lực nhai khiến răng cửa nhanh mòn đi, sau khi làm răng sứ hàm trên có gót răng thiết kế không chính xác làm mòn hàm dưới, mất hướng dẫn răng nanh,...

Mòn răng do tác động từ axit

Tác động từ axid trong môi trường pH thấp làm mất khoáng khiến men răng mềm hơn, dễ xói mòn. Các axit có thể do mắc bệnh lý như trào ngược dạ dày thực quản, nôn trớ; thường xuyên ăn thực phẩm chứa nhiều axit như nước có ga, rượu vang; làm việc ở các môi trường độc hại, hóa chất, điện pin,... Người có tốc độ dòng chảy nước bọt thấp sẽ có nguy cơ mòn răng cao hơn bình thường.

Các axit khi trào ngược dạ dày thực quản làm hỏng men răng

Mòn răng do cấu trúc mô răng bất thường

Mòn răng do cấu trúc mô răng bất thường như thiếu sản men, kém khoáng hóa men răng,... sẽ làm mô răng bị yếu đi, khi gặp các tác động cơ học như nghiến răng, thường tiếp xúc với axit,... thì sẽ dễ bị mòn răng.

Có thể thấy, các nguyên nhân mòn răng không tách biệt mà thường đan xen với nhau. Người có mô răng bất thường, men răng yếu sẽ dễ bị tác động nhai, đánh răng, nghiến răng dẫn đến xói mòn. Khi mặt nhai bị mòn lớp men do nghiến răng tiếp xúc nhiều với môi trường axit sẽ càng tăng tốc độ mòn răng.

Triệu chứng phát hiện bệnh mòn răng

Dấu hiệu bệnh lý răng mòn dễ phát hiện bởi nó gây nhiều phiền toái cho Cô Chú, Anh Chị. Có thể nhận biết mòn men răng đang diễn ra từ những dấu hiệu sau:

• Răng nhạy cảm với nhiệt độ nóng lạnh, nhạy cảm với đồ ăn thức uống ngọt, đôi khi có cảm giác đau buốt.

• Răng bị xuống màu, đổi màu sang màu ngà hơi vàng do lớp men răng bị mòn và màu của ngà răng lộ ra.

• Bề mặt răng có thể bị sứt, mẻ hoặc lỗ chỗ, Cô Chú, Anh Chị có thể dễ dàng nhận thấy khi nhìn qua gương

Hậu quả nghiêm trọng khi bị mòn răng

Lớp men răng có nhiệm vụ bảo vệ các bộ phận bên trong răng như ngà răng, tủy răng. Khi lớp men răng ngoài cùng này bị mài mòn thì dẫn đến tình trạng mòn răng. Men răng bị mòn sẽ để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Răng bị xuống màu

Răng bị mòn sẽ dần xỉn màu và chuyển sang màu vàng, nâu,... Đây là những màu răng rất khó để cải thiện bởi vì men răng không có khả năng tự tái tạo giống như xương. Xỉn màu răng làm cho Cô Chú, Anh Chị mất đi vẻ tự tin vốn có.

Răng trở nên nhạy cảm

Mòn men răng làm cho răng trở nên nhạy cảm khi ăn nhai, tiếp xúc với axit. Đặc biệt rất dễ ê buốt răng khi sử dụng các thực phẩm quả nóng hoặc quá lạnh.

Giảm khả năng ăn nhai

Răng bị mòn khiến chức năng nhai bị suy giảm, kéo theo đó là ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa do thức ăn không được nhai kỹ làm dạ dày hoạt động nhiều hơn. Hiệu suất nhai giảm làm hệ thống cơ nhai phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến co thắt cơ nhai, tổn thương khớp hàm..

Sâu răng

Khi men răng bị mòn thì lớp ngà bên trong sẽ lộ ra. Khi ngà răng tiếp xúc với axit từ thực phẩm sẽ dễ bị tổn thương và dẫn đến sâu răng. Trong trường hợp không được phục hồi sớm thì tình trạng mòn răng nặng có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng cấu trúc nhai, gây viêm tủy, chết tủy.

Hướng dẫn cách phòng ngừa mòn răng

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mòn men răng chủ yếu đến từ thói quen ăn uống và vệ sinh răng miệng. Do đó, Cô Chú, Anh Chị có thể phòng ngừa tình trạng này và giữ cho răng khỏe mạnh.

Một số biện pháp phòng ngừa mòn men răng chuẩn Y khoa như sau:

• Đánh răng 2 lần/ngày và đánh răng đúng cách bằng bàn chải lông mềm, nên sử dụng kem đánh răng có Fluoride.

• Thăm khám và kiểm tra răng miệng theo định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các bệnh răng miệng và có cách chăm sóc, điều trị kịp thời.

• Sử dụng chỉ nha khoa sau mỗi bữa ăn thay cho tăm giúp làm sạch thức ăn trong kẽ răng mà không gây mài mòn răng và tổn thương nướu răng.

• Hạn chế sử dụng các thực phẩm có tính axit cao như nước có gas, chanh,... Nếu sử dụng đồ uống có tính axit thì nên sử dụng ống hút để tránh tiếp xúc với răng. Sau khi ăn/uống thực phẩm có tính axit thì nên súc miệng ngay lập tức.

• Uống nhiều nước trong suốt cả ngày, đặc biệt trong trường hợp miệng bị khô giúp trung hòa axit và tái khoáng hóa men răng.

• Ăn kẹo cao su không đường giữa các bữa ăn để cấp khoáng chất, tăng sản xuất nước bọt gấp 10 lần, giúp răng khỏe mạnh, ngăn ngừa xói mòn men răng.

Bị mòn răng thì phải làm sao?

Khi tình trạng mòn răng gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, khả năng ăn nhai, thẩm mỹ,... Cô Chú, Anh Chị cần đến nha khoa để kiểm tra mức độ mòn răng và có phương hướng điều trị phù hợp. Tùy theo mức độ mòn răng, tuổi tác, nguyên nhân mòn răng mà bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn khác nhau.

Trường hợp mòn răng nhẹ

Nếu mòn răng ở mức độ nhẹ, răng chưa nhạy cảm thì không cần điều trị mà nên sử dụng các loại kem đánh răng chứa flour, đồng thời sử dụng các loại nước súc miệng phù hợp để khắc phục tình trạng này.

Với trường hợp răng mòn ăn mòn vào lớp ngà răng, bác sĩ có thể thực hiện trám răng để trám bù chỗ bị mòn. Bác sĩ có thể dùng các vật liệu trám như Composite (miếng trám nhựa) hoặc GIC (Glass Ionomer Cement) để phục hồi và cải thiện thẩm mỹ cũng như khả năng ăn nhai. Tuy nhiên miếng trám dễ bị đổi màu sau một thời gian sử dụng, khả năng chịu lực cũng không tốt nên dễ bị bong tróc.

Trám răng bị mòn

Trám răng

Là biện pháp giúp làm đầy các lỗ hổng trên răng bằng nhiều loại vật liệu như composite, vàng, sứ hoặc amalgam. Vật liệu trám răng có màu sắc gần giống với màu răng tự nhiên. Trám răng có giá thành không quá cao nên được áp dụng phổ biến nhất để điều trị mòn răng.

Dán mặt răng sứ

Bác sĩ sử dụng các miếng dán sứ nha khoa để dán vào mặt răng bị mòn, nứt hoặc mẻ. Phương pháp này giúp phục hồi và ngăn ngừa mòn men răng khá hiệu quả.

Chụp mão răng

Sau khi khoan bỏ răng sâu và lớp men mỏng thì mão răng được sử dụng để bao bọc toàn bộ răng. Mão răng có thể làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau để đọ bền và giá thành như sứ, niken, vàng,... Chụp mão răng là liệu pháp áp dụng cho trường hợp mất men răng nhiều và sâu.

Liệu pháp Flouride

Nha sĩ sẽ cho bệnh nhân đeo khay bọc răng chứa Flouride hoặc quét một lớp Flouride. Flouride giúp men răng không bị mòn thêm, bảo vệ răng và phòng ngừa sâu răng. Đồng thời, giúp kéo dài thời gian tác dụng của các vật liệu phục hình răng.

Trường hợp mòn răng nặng

Trường hợp răng mòn quá nhiều, phương pháp trám răng không thể khắc phục thì có thể áp dụng phương pháp bọc răng sứ. Bọc răng sứ yêu cầu mài trụ răng thật với một tỷ lệ chính xác để có thể nâng đỡ mão sứ và không ảnh hưởng nhiều đến cấu trúc răng thật. Phần mão sứ cứng chắc bọc bên ngoài có hình dáng như răng thật, đảm bảo khớp cắn và khả năng ăn nhai, đồng thời bảo vệ được răng thật bên trong khỏi các tác động khiến răng tiếp tục mòn đi. Răng sứ được làm bằng chất liệu tốt sẽ có tính thẩm mỹ lâu dài. Trước khi bọc sứ, nếu răng thật bị ăn mòn quá sâu thì phải thực hiện điều trị tủy trước khi thực hiện phục hình.

Bọc răng sứ

Trường hợp răng mòn nặng, phá vỡ phần lớn cấu trúc răng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ăn nhai. Răng có thể bị nứt, gãy vỡ và bị chết tủy. Khi này, bác sĩ có thể phải nhổ bỏ răng. Sau khi nhổ răng, để khôi phục khả năng ăn nhai và thẩm mỹ, đồng thời ngăn chặn các hậu quả do mất răng để lại, Cô Chú, Anh Chị nên trồng răng mới càng sớm càng tốt.

Trong các phương pháp hiện nay thì trồng răng Implant được xem là phương pháp phục hồi răng đã mất hiệu quả nhất. Trụ răng Implant được cấy trực tiếp vào xương hàm đóng vai trò như một chân răng. Mão sứ cố định phía trên có hình dáng, màu sắc như răng thật. Răng Implant được trồng độc lập, không cần mài răng hay xâm lấn các răng bên cạnh. Sau khi mất răng một thời gian, xương hàm có thể bị tiêu biến dần, trồng răng Implant hiện là phương pháp phục hồi răng duy nhất ngăn chặn được tình trạng này. Răng Implant bền chắc và có tuổi thọ cao, nếu chăm sóc đúng cách có thể sử dụng trong thời gian dài, từ 20 năm đến trọn đời.

Trồng răng Implant được xem là phương pháp phục hồi răng đã mất hiệu quả nhất

Phòng ngừa bệnh mòn răng

Để ngăn ngừa tình trạng mòn răng, giúp quá trình mòn răng tự nhiên diễn ra chậm hơn. Đồng thời giảm thiểu các tác nhân gây mòn răng, giúp răng chắc khỏe, Cô Chú, Anh Chị có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Đánh răng 2 lần mỗi ngày đúng cách, sử dụng lực chải nhẹ và kem đánh răng chứa flour. Di chuyển bàn chải theo đường tròn, chải khắp mặt răng, không chải theo hướng ngang. Kết hợp dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng.

• Hạn chế các thực phẩm có tính axit cao như nước có ga, chanh, các loại nước ép và trái cây nhiều axit. Sau khi ăn nhớ súc miệng bằng nước sạch.

• Dùng ống hút khi uống đồ uống có tính axit nhằm làm giảm khả năng tiếp xúc của đồ uống với răng.

• Nhai kẹo cao su không đường giữa các bữa ăn, uống nhiều nước giúp tăng sản xuất nước bọt.

• Khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để chăm sóc và phát hiện kịp thời nếu răng gặp vấn đề.

• Sử dụng máng nhai vào ban đêm nhằm giảm tác động của lực siết khi nghiến răng lúc ngủ. Đồng thời áp dụng các phương pháp làm giảm tình trạng nghiến răng như giảm stress, giữ tinh thần thoải mái, tập thể dục, thư giãn nghỉ ngơi điều độ,...

Chế độ ăn uống lành mạnh ngăn ngừa tình trạng mòn răng

Thông tin liên hệ Nha khoa Dr. Care

Nha khoa chuyên sâu

Trồng răng Implant

Dành riêng cho Cô Chú trung niên tại Việt Nam

Hiện nay, Dr. Care - Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa giúp khách hàng phục hồi mất răng hiệu quả và an toàn đáp ứng 3 tiêu chí: Phục hồi khả năng ăn nhai, hoàn thiện thẩm mỹ và đảm bảo sử dụng lâu bền.

Đến nha khoa, Khách hàng được Đội ngũ Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm tư vấn tận tâm, cặn kẽ về tình trạng răng miệng. tình trạng mất răng. Bác sĩ sau khi thăm khám kỹ càng sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, tiết kiệm và an toàn.

Không chỉ có thế mạnh về chất lượng điều trị, Dr. Care còn không ngừng cập nhật trang thiết bị hiện đại và công nghệ điều trị tối tân hỗ trợ chẩn đoán chuẩn xác, rút ngắn thời gian điều trị, nha khoa với "Liệu pháp trồng răng không đau" cho Khách hàng trải nghiệm trồng răng êm ái, thoải mái như đi spa.

Đặt hẹn với Dr. Care - Implant Clinic để thăm khám, tư vấn và điều trị. Tại đây

Gọi để nhận báo giá 24/7: 0909 478 910