Thiếu máu là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Nguyễn Trung KhánhBác sĩ Nguyễn Trung Khánh

Bác sĩ CKI
NGUYỄN TRUNG KHÁNH


CHUYÊN NGÀNH:

Trồng răng ImplantHồi phục vùng xương hàmNha khoa bảo tồnCấy ghép Implant toàn hàm
Mục lục nội dung

Bệnh thiếu máu là tình trạng máu có số lượng hồng cầu thấp hơn so với bình thường. Bệnh thiếu máu cũng có thể xảy ra nếu các hồng cầu không chứa đủ hemoglobin, đây là một protein giàu chất sắt làm máu có màu đỏ giúp các hồng cầu mang oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể.

Thiếu máu là bệnh lý khá thường gặp, thiếu máu nhẹ thường không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ qua kiểm tra sức khỏe hoặc xét nghiệm.Thiếu máu nặng, nghiêm trọng sẽ ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe của Cô Chú, Anh Chị. Thông thường sẽ khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi khi gắng sức hoặc khi thực hiện các công việc hàng ngày, mất tập trung, da xanh xao nhợt nhạt.

Thiếu máu là gì?

Thiếu máu là tình trạng máu không đủ số lượng hồng cầu khỏe mạnh mang oxy cùng chất dinh dưỡng đến các cơ quan. Thiếu máu khiến các cơ quan kém hoạt động, sức khỏe suy giảm nên người bệnh thường thấy mệt mỏi, yếu ớt, dễ nhiễm bệnh. Các loại khác của thiếu máu bao gồm: Thiếu máu do thiếu B12; Thiếu máu do thiếu folate; Thiếu máu do thiếu sắt; Thiếu máu do bệnh mãn tính; Thiếu máu tán huyết; Thiếu máu bất sản vô căn; Thiếu máu hồng cầu khổng lồ; Thiếu máu ác tính; Thiếu máu hồng cầu hình liềm; Thiếu máu địa trung hải (Thalassemia).

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng bị bệnh thiếu máu

Các yếu tố nguy cơ của hiện tượng thiếu máu là: Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, thiếu sắt, vitamin B12, folate. Rối loạn đường ruột: tình trạng này dẫn đến sự hấp thu kém các chất dinh dưỡng trong ruột non gây nên thiếu máu. Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt có thể gây ra thiếu hồng cầu, dẫn đến tình trạng thiếu máu,...

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng thiếu máu, về cơ bản có thể chia thành 3 nhóm nguyên nhân như sau:

  • Mất máu: Do chảy máu (người bệnh bị xuất huyết tiêu hóa, bệnh trĩ, đi tiểu ra máu, kinh nguyệt kéo dài…).

  • Tan máu: Do tăng phá hủy hồng cầu vì nguyên nhân tại hồng cầu hoặc nguyên nhân khác (bệnh tan máu bẩm sinh hoặc miễn dịch, sốt rét…).

  • Giảm hoặc rối loạn sinh máu: Do tủy xương giảm sinh hoặc rối loạn sinh các tế bào máu: suy tủy xương, rối loạn sinh tủy, bệnh máu ác tính, ung thư di căn… Hoặc do thiếu yếu tố tạo máu như erythropoietin, acid amin, acid folic và vitamin B12, thiếu sắt…

Mặc dù nhiều bộ phận của cơ thể có thể tạo ra hồng cầu nhưng hầu hết các hồng cầu được tạo ra tại tủy xương. Tủy xương là mô mềm ở bên trong của xương là nơi sinh ra các tế bào máu. Thông thường, đời sống các tế bào hồng cầu khỏe mạnh kéo dài từ 90 đến 120 ngày. Các cơ quan trong cơ thể sau đó loại bỏ các tế bào máu cũ. Một hormone gọi là erythropoietin (EPO) được tạo ra trong thận báo hiệu cho tủy xương tạo ra nhiều hồng cầu hơn. Hemoglobin là protein vận chuyển oxy trong hồng cầu. Nó làm cho các hồng cầu có màu đỏ. Người bị thiếu máu không có đủ hemoglobin.

Cơ thể cần một số vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng để đảm đủ tạo thành hồng cầu. Sắt, vitamin B12 và axit folic là ba trong số những yếu tố quan trọng nhất. Cơ thể có thể không có đủ các chất dinh dưỡng, bởi vì những thay đổi trong niêm mạc dạ dày hoặc ruột ảnh hưởng đến các chất dinh dưỡng được hấp thụ (ví dụ như bệnh celiac), chế độ ăn uống thiếu chất hoặc mất máu từ từ (ví dụ do các kỳ kinh nguyệt nặng hoặc loét dạ dày.

Nguyên nhân khác có thể gây thiếu máu bao gồm: do một số loại thuốc; sự tiêu hủy các hồng cầu sớm hơn bình thường (có thể gây ra bởi các vấn đề hệ thống miễn dịch); các bệnh lâu dài, mãn tính như bệnh thận, ung thư, viêm loét đại tràng hoặc một số dạng thiếu máu, chẳng hạn như thalassemia hoặc thiếu máu hồng cầu hình liềm bị di truyền. Ngoài ra, phụ nữ mang thai và vấn đề với tủy xương như u lympho, bệnh bạch cầu, loạn sản tủy, đau tủy cũng gây ra tình trạng thiếu máu.

[cta-insite]

Các mức độ thiếu máu theo chuẩn Who

WHO định nghĩa thiếu máu là tình trạng lượng huyết sắc tố và hồng cầu ở trong máu giảm làm xuất hiện tình trạng các mô của cơ thể bị thiếu oxy. Tình trạng thiếu máu được xác định theo các yếu tố sau:

  • Dựa vào độ tuổi và giới tính: Đối với nam giới sẽ có chỉ số Hemoglobin dưới 130 g/l (13 g/Dl) và nữ giới có chỉ số Hemoglobin dưới 120 g/l (12 g/Dl).

  • Dựa vào nồng độ huyết sắc tố: Huyết sắc tố từ 90 đến 120 g/L thì thiếu máu nhẹ, huyết sắc tố từ 60 đến dưới 90 g/L thì thiếu máu vừa, huyết sắc tố từ 30 đến dưới 60 g/L thì thiếu máu nặng và thiếu máu rất nặng khi huyết sắc tố dưới 30 g/L.

Xem thêm: Vì sao trồng răng Implant toàn hàm All on 4, All on 6 lại tiết kiệm được chi phí?

Triệu chứng của tình trạng bệnh thiếu máu

Nếu Cô Chú, Anh Chị bị thiếu máu, cơ thể không nhận được đủ máu giàu oxy khiến mình cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu. Cô Chú, Anh Chị cũng có thể có các triệu chứng khác như khó thở, chóng mặt, hay nhức đầu. Tùy vào mức độ thiếu máu người bệnh bị thiếu máu sẽ có những triệu chứng như sau:

Luôn cảm thấy mệt mỏi

Thiếu máu thiếu sắt xảy ra khi lượng sắt trong cơ thể quá thấp. Trong khi đó, sắt giúp tạo ra huyết sắc tố (một chất trong tế bào hồng cầu), giúp gắn kết và vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi không có đủ sắt, cơ chế này sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến suy nhược, luôn cảm thấy khó thở, mệt mỏi.

Nhức đầu, hoa mắt, ù tai

Thiếu máu lên não là tình trạng máu nuôi lên não không đủ, khiến tế bào não không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Tế bào thần kinh do thiếu năng lượng nên hoạt động và chức năng đều bị ảnh hưởng rất lớn. Thiếu máu lên não khởi phát thường có triệu chứng nhẹ, khó nhận biết và tăng dần theo mức độ bệnh. Những triệu chứng phổ biến là: đau đầu, rối loạn giấc ngủ, chóng mặt, buồn nôn, rối loạn cảm giác, cơ thể mệt mỏi, giảm trí nhớ,…Trước đây thiếu máu lên não thường gặp hơn ở người cao tuổi, người mắc bệnh lý về tim mạch, huyết áp, nhưng hiện nay tỉ lệ người trẻ mắc phải tình trạng này ngày càng nhiều.

Dễ bị cáu gắt

Thiếu máu toàn thân có thể dẫn đến thiếu máu não, vậy thiếu máu não có nguy hiểm không. Các dấu hiệu thiếu máu lên não như đau đầu, suy giảm trí nhớ, mất ngủ hoặc ngủ gà, thay đổi tính khí, hay cáu gắt, tê tay chân, suy giảm sức lao động (cả về trí óc lẫn chân tay);

Khó tập trung, suy nghĩ

Thiếu máu kéo dài có thể gây ảnh hưởng lên hệ thần kinh trung ương. Người bệnh sẽ khó tập trung, ăn không ngon, giảm năng suất lao động, suy giảm ham muốn tình dục, mất ngủ,… từ đó có thể dẫn đến trầm cảm.

Nhịp tim đập nhanh bất thường

Nhịp tim đập nhanh có thể là dấu hiệu của bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Khi hemoglobin thấp, tim phải làm việc nhiều hơn để vận chuyển oxy, khiến nhịp tim không ổn định hoặc có cảm giác tim đập rất nhanh. Trường hợp quá nặng có thể dẫn đến tim to, tiếng thổi ở tim hoặc thậm chí là suy tim

Có thể bạn quan tâm: Nhịp tim của người bình thường là bao nhiêu? Yếu tố ảnh hưởng

Chán ăn, rối loạn tiêu hóa

Người bệnh chán ăn, đầy bụng, đau bụng, phân lỏng hoặc táo bón. ‎Ngoài ra, người bệnh có thể tự nhận biết phát hiện: ‎- Niêm mạc nhợt nhạt, da xanh xao, có thể kèm vàng da; hoặc có thể sạm da, niêm mạc, nếu thiếu máu do rối loạn chuyển hóa sắt. Đặc biệt rõ ở vị trí da mỏng, trắng như mặt, lòng bàn tay... hoặc ở niêm mạc mắt, môi, lưỡi, vòm miệng...

Xem thêm: Loét niêm mạc miệng - Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị

Đối tượng nào có nguy cơ bị mắc bệnh thiếu máu?

Bệnh lý này không bỏ qua bất kể đối tượng nào, bao gồm nam giới, nữ giới, trẻ em hay người cao tuổi. Do đó, tình trạng thiếu máu có thể gặp ở rất nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm nội ngoại khoa, sản khoa, nhi khoa và một số chuyên khoa nhỏ khác.

Các yếu tố nguy cơ của hiện tượng thiếu máu là: Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, thiếu sắt, vitamin B12, folate. Rối loạn đường ruột: tình trạng này dẫn đến sự hấp thu kém các chất dinh dưỡng trong ruột non gây nên thiếu máu. Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt có thể gây ra thiếu hồng cầu, dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Biến chứng của bệnh thiếu máu nếu không điều trị kịp thời?

Biến chứng của thiếu máu có thể rất nghiêm trọng như gây suy nhược cơ thể, các vấn đề về tim mạch, trầm cảm, chậm phát triển, hệ miễn dịch suy yếu… Bệnh không được can thiệp điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Hướng dẫn cách phòng ngừa tình trạng thiếu máu

Để phòng ngừa tình trạng thiếu máu, Cô Chú, Anh Chị nên:

  • Ăn uống hợp vệ sinh và khoa học. ...

  • Chế độ sinh hoạt làm việc cân đối kết hợp rèn luyện nâng cao sức khỏe.

  • Phụ nữ cần lưu ý đến chu kỳ kinh nguyệt của mình, bổ sung thêm sắt uống và ăn nhiều thức ăn có chứa nhiều sắt khi cơ thể thiếu sắt.

Để cải thiện sức khỏe, nên bổ sung chất sắt trong bao lâu?

Đối với những người bị thiếu máu do thiếu sắt thì tùy theo tình trạng thiếu máu, người bệnh sẽ được chỉ định bổ sung hàm lượng và thời gian bổ sung sắt phù hợp. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, Cô Chú, Anh Chị nên uống viên sắt hàng ngày và uống ít nhất trong vòng 3 tháng.

Cách chẩn đoán bệnh thiếu máu

Để chẩn đoán các bệnh lý về máu, Bác sĩ sẽ hỏi bệnh, thăm khám lâm sàng, chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như: công thức máu, tủy đồ, sinh thiết tủy xương, sinh thiết hạch, các xét nghiệm dấu ấn miễn dịch tế bào, xét nghiệm di truyền tế bào, giải phẫu bệnh và hoá mô miễn dịch…

Nên thực hiện xét nghiệm gì để biết thiếu máu?

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) là xét nghiệm máu phổ biến nhất để chẩn đoán thiếu máu. CBC được sử dụng để đếm số lượng tế bào máu trong một mẫu máu,… Ngoài ra, còn có xét nghiệm nồng độ huyết sắc tố, nồng độ sắt trong máu và nồng độ ferritin.

Người bị bệnh thiếu máu có trồng răng Implant được không?

Việc trồng răng Implant cho người bị bệnh máu không đông đòi hỏi sự thận trọng và kế hoạch điều trị chi tiết. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy tìm đến các bác sĩ nha khoa và chuyên khoa huyết học có kinh nghiệm để được tư vấn và điều trị tốt nhất.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị bệnh thiếu máu, trong quá trình điều trị Implant

Để đối phó với tình trạng thiếu máu, bên cạnh việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, việc bổ sung các loại thực phẩm giàu dưỡng chất cũng đóng vai trò then chốt. Dưới đây là một số gợi ý về những thực phẩm mà người thiếu máu nên ưu tiên:

  • Các loại rau quả: Không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất thiết yếu, rau xanh và trái cây còn chứa nhiều vitamin C, giúp tăng cường hấp thu sắt từ các nguồn thực phẩm khác. Hãy thêm vào thực đơn hàng ngày những loại rau lá xanh đậm như cải bó xôi,bông cải xanh, và các loại trái cây giàu vitamin C như cam, quýt, kiwi.

  • Các loại hạt: Hạt hướng dương, hạt bí, hạt điều và các loại ngũ cốc nguyên hạt không chỉ là nguồn cung cấp folate dồi dào, hỗ trợ sản xuất hồng cầu, mà còn chứa một lượng sắt đáng kể, góp phần cải thiện tình trạng thiếu máu.

  • Các loại thịt đỏ: Thịt bò, thịt heo, thịt cừu, cá thu, cá hồi, hàu... là những nguồn cung cấp sắt heme tuyệt vời, dễ dàng được cơ thể hấp thu và sử dụng. Hãy bổ sung vào thực đơn hàng tuần để tăng cường lượng sắt cho cơ thể.

  • Các loại đậu: Đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh không chỉ giàu sắt mà còn chứa molypden, một khoáng chất quan trọng giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng sắt hiệu quả.

  • Các loại hải sản: Hải sản là nguồn cung cấp sắt dồi dào, đặc biệt là các loại như cua, tôm, trai, hàu, sò, ngao, cá thu và cá hồi. Chúng không chỉ chứa hàm lượng sắt đáng kể mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất khác có lợi cho sức khỏe, hỗ trợ quá trình điều trị thiếu máu hiệu quả.

Hướng dẫn cách đặt lịch thăm khám tại nha khoa Dr. Care Implant Clinic

Nha khoa Dr Care Implant Clinic là địa chỉ uy tín chuyên sâu hàng đầu trong lĩnh vực trồng răng Implant và chỉ ưu tiên cho các đối tượng mất răng thuộc lứa tuổi trung niên. Với đội ngũ y bác sĩ có năng lực chuyên môn cao và kinh nghiệm dày dặn, cùng với hệ thống trang thiết bị tiên tiến, chất lượng cao, Nha khoa Dr Care Implant Clinic cam kết mang lại chất lượng phục vụ tốt nhất cùng với trải nghiệm trồng răng không đau cho các khách hàng.

  • Thời gian làm việc: Thứ 2 đến Thứ 7 từ 8h00 đến 21h00, lưu ý thời gian làm việc có thể thay đổi và chưa được thông báo trước.

  • Địa chỉ phòng khám: P3-0.SH08, Tòa nhà Park 3, Khu đô thị Vinhomes Central Park 208 Nguyễn Hữu Cảnh, P.22, Q.Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Số điện thoại đặt lịch hẹn: 0909 47 8910 , 093 82 38910

  • Email: [email protected]

  • Hotline đặt lịch hẹn: 1900 638 082 (hotline của Docosan)

Thông tin liên hệ Nha khoa Dr. Care

Nha khoa chuyên sâu

Trồng răng Implant

Dành riêng cho Cô Chú trung niên tại Việt Nam

Hiện nay, Dr. Care - Implant Clinic là một trong những nha khoa uy tín hàng đầu cung cấp dịch vụ trồng răng Implant chuẩn Y khoa giúp khách hàng phục hồi mất răng hiệu quả và an toàn đáp ứng 3 tiêu chí: Phục hồi khả năng ăn nhai, hoàn thiện thẩm mỹ và đảm bảo sử dụng lâu bền.

Đến nha khoa, Khách hàng được Đội ngũ Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm tư vấn tận tâm, cặn kẽ về tình trạng răng miệng. tình trạng mất răng. Bác sĩ sau khi thăm khám kỹ càng sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, tiết kiệm và an toàn.

Không chỉ có thế mạnh về chất lượng điều trị, Dr. Care còn không ngừng cập nhật trang thiết bị hiện đại và công nghệ điều trị tối tân hỗ trợ chẩn đoán chuẩn xác, rút ngắn thời gian điều trị, nha khoa với "Liệu pháp trồng răng không đau" cho Khách hàng trải nghiệm trồng răng êm ái, thoải mái như đi spa.

Đặt hẹn với Dr. Care - Implant Clinic để thăm khám, tư vấn và điều trị. Tại đây

(*) Kết quả điều trị có thể khác nhau tùy vào thể trạng mỗi người.

Bài viết cùng chủ đề